درمان سرفه و اطلاعات مفیدی که باید درباره آن بدانید

سرفه یک عملکرد طبیعی بدن به منظور محافظت از ریه‌ها در برابر عوامل خارجی است. سرفه می‌تواند نشانه‌ای از بسیاری از بیماری‌های تنفسی باشد اما اغلب به دلیل سرماخوردگی معمولی یا آنفلوآنزا و آلرژی‌ها به وجود می‌آید. اکثر سرفه‌ها را می‌توان با روش‌های مختلف در خانه درمان کرد. در این مقاله به روش های درمان سرفه، علل سرفه خواهیم پرداخت.

سرفه یک واکنش خود‌به خودی و غیرارادی است. گلو و مسیر هوا دارای عصب‌هایی هستند که عوامل محرک را تشخیص می‌دهند. زمانی که مخاط، گرد و غبار، مواد شیمیایی یا میکروب‌ها وارد گلو و مسیر هوا می‌شوند، توسط عصب گلو تشخیص داده می‌شوند و شما به صورت خودکار با سرفه کردن از دست آن‌ها خلاص می‌شوید. به این ترتیب، ریه‌های شما سالم و پاک باقی می‌مانند. 

علائم سرفه

در صورتی که سرفه می‌زنید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• تنگی نفس
• درد در قفسه سینه
• سرفه خشک
• سرفه همراه با خلط
• خس خس

در صورتی که ویروسی وارد بدنتان شده است یا به چیزی آلرژی پیدا کرده‌اید، این امکان وجود دارد که علائم دیگری را نیز تجربه کنید. از جمله:

• آبریزش بینی
• سردرد
• تب
• گلودرد
• چشمان پر از اشک
• عطسه کردن
• خستگی

سرفه ناشی از آلرژی یا ویروس ممکن است تا سه هفته به طول انجامد. در صورتی که سرفه برای مدت زمان طولانی‌تری طول کشید، احتمالاً به سرفه مزمن تبدیل شده است و نیاز به درمان پزشکی خواهد داشت. 

علل سرفه

سرفه یک واکنش طبیعی و غیرارادی برای پاکیزه نگه داشتن ریه‌ها محسوب می‌شود. شما ممکن است به دلیل استنشاق مواد شیمیایی، گرد و غبار، آلودگی هوا یا دود شروع به سرفه زدن بکنید. در حالی که هرزگاهی سرفه زدن کاملاً طبیعی است اما بیماری‌های جدی‌تری نیز می‌توانند موجب سرفه زدن شوند. 

از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت دستگاه تنفسی ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا
• پنومنی
• انواع آلرژی
• سیگار کشیدن یا استنشاق دود سیگار
• آسم 
• نارسایی قلب
• رفلاکس معده، GERD
• بیماری ریوی مانند آمفیزم یا فیبروز کیستیک
• سرطان ریه
• برخی از داروها مانند مهارکننده‌های ACE

هر کسی که در معرض دود سیگار، گرد و غبار یا مواد شیمیایی قرار می‌گیرد، ممکن است شروع به سرفه زدن بکند. این یک پاسخ سالم به منظور حفاظت از ریه‌ها و پاکسازی آن‌ها از مواد محرک است. افراد دارای آلرژی نیز هنگام برخورد با عامل آلرژی‌ها شروع به سرفه زدن می‌کنند. 

از سوی دیگر، هر کسی ممکن است به سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا شود که هر دو مورد موجب سرفه می‌شوند. افراد مبتلا به آسم یا بیماری ریوی در مقایسه با سایرین، سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و آنفلوآنزا شدیدتری را تجربه می‌کنند. 

با این وجود، بیماری‌های ریوی چندان شایع نیستند. متخصصان علت تمام بیماری‌های ریوی را نمی‌دانند اما برخی از آلودگی‌ها یا مواد شیمیایی مانند آزبست یا رادون ممکن است منجر به بیماری‌هایی از قبیل آسم، آمفیزم یا سرطان ریه شوند. لازم به ذکر است که برخی از بیماری‌ها مانند فیبروز کیستیک ژنتیکی هستند. 

آزمایشات تشخیص علت سرفه

سرفه بسیار رایج است و معمولاً می‌توان آن را در خانه به روش‌های مختلفی درمان کرد. با این وجود، اگر سرفه برای بیش از سه هفته به طول انجامید، لازم است به یک پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است سابقه‌ی خانوادگی و شخصی شما را بخواهد. همچنین، پزشک گلو، سینوس و گوش‌هایتان را معاینه می‌کند، درجه حرارت بدنتان را می‌گیرد و به صدای ریه و قلبتان گوش می‌دهد. علاوه بر این معاینات، احتمالاً در مورد مدت زمان سرفه و همچنین علائم دیگر نیز از شما سوال می‌پرسد. 

بسته به نوع علائمی که دارید، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را نیز انجام دهد از جمله:

• نمونه گرفتن از گلو
• اسکن قفسه سینه یا سینوس
• کشت خلط در صورت سرفه‌های خلط‌دار
• تست عملکرد ریه

روش های درمان سرفه

هیچ درمانی برای سرفه وجود ندارد اما می‌توان به بهبود آن کمک کرد. بسیاری از سرفه‌ها خود به خود از بین می‌روند و می‌توان آن‌ها را با درمان خانگی سرفه مدیریت کرد. درمان سرفه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروها

به منظور کنترل سرفه در خانه، شما می‌توانید از داروهای بدون نسخه استفاده کنید. این داروها را می‌توانید به راحتی از داروخانه تهیه و مصرف کنید. از جمله داروهای بدون نسخه برای درمان سرفه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داروهای سرفه
• داروهای ضد احتقان (بینی)
• آنتی هیستامین‌ها
• آبنبات سرد یا قرص‌های سرفه‌بر

از دادن این داروهای سرفه به کودکان زیر چهار سال جداً خودداری کنید. برخی از افراد نباید داروهای سرفه یا ضد احتقان مصرف کنند. مطمئن شوید که در این‌باره با پزشک یا داروساز صحبت کنید. 

پزشک شما ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:

• برونکودیلاتورها (داروهای بازکننده راه تنفسی)
• داروهای کورتیکواستروئیدها یا کورتون‌ها
• داروهای رفلاکس

درمان خانگی سرفه

در صورتی که به دلیل سرماخوردگی یا آنفولانزا بیمار شده‌اید، استراحت کردن و مصرف مقدار زیادی مایعات به منظور جلوگیری از کم‌آبی بدن بسیار اهمیت دارد. مایعات همچنین به نرم شدن مخاط نیز کمک می‌کنند. 

شما همچنین می‌توانید درمان سرفه را به روش‌های خانگی دیگر نیز امتحان کنید. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوشیدنی لیمو داغ و عسل
• بخور
• قطره‌ یا اسپری بینی به منظور رفع احتراق
• زدن روغن اکالیپتوس یا نعناع به سینه

به کودکان زیر یک سال عسل ندهید. از استفاده‌ی روغن اکالیپتوس یا نعناع بر روی صورت کودکان زیر شش سال اجتناب کنید. 

در صورتی که مریض نیستید و آلرژی دارید، شاید لازم باشد تا در سبک زندگی خود تغییراتی ایجاد کنید؛ به عنوان مثال، ترک سیگار یا دوری کردن از دود سیگار و محرک‌های دیگر. 

• درمان سرفه با عسل

عسل یکی از بهترین موادی است که برای درمان بیماری ها توصیه میشود، مخصوصا برای درمان سرفه تاکید شده است، عسل باعث تسکین و تحریک گلو و صاف کردن و کاهش غشای مخاطی سرفه میشود.
عسل را با ترکیب فلفل، لیمو، شیر و دارچین می توان میل نمود.

•  درمان سرفه با بخور آب گرم

بخور یکی دیگر از روشهایی است که در پاسخ به سوال برای سرفه چی خوبه می توان پیشنهاد داد. استفاده از بخور آب گرم در بین عموم بسیار معروف است و   باعث از بین رفتن گرفتگی بینی و مرطوب شدن دستگاه تنفسی میشود.

• دمنوش های طبیعی

• زنجبیل پیازچه و عسل

را ترکیب کرده و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید و چندین بار می توانید در طول روز بنوشید و سرفه شدید خیلی تاثیر دارد.

2. درمان سرفه با دمنوش عناب 

• نحوه تهیه دمنوش عناب:

یک قوری بزرگ را پر آب کرده روی حرارت بگذارید. 20 عدد عناب، 30 گرم ریشه زنجبیل، و 10 گرم چوب دارچین را به آن اضافه کرده و بگذارید آب با حرارت ملایم 10 دقیقه بجوشد. سپس بگذارید 15 دقیقه بماند تا خوب دم بکشد. مصرف این دمنوش برای درمان سرفه و سرماخوردگی بسیار مفید است.

3. دمنوش گل ختمی برای سرفه

گل ختمی برای درمان و بهبودی سرفه موثر است زیرا خاصیت ضد التهابی بر ضد سرفه دارد پس برای جواب سوال برای سرفه چی خوبهمی توان گل ختمی را توصیه کرد. گل ختمی را می توان به صورت چای نوشید. این گیاه در بهبود سرفه مفید می باشد زیرا خاصیت نرم کنندگی دارد.

• طرز تهیه دمنوش گل ختمی برای درمان سرفه

1 قاشق غذا خوری گل ختمی را در قوری ریخته و روی آن مقداری آب جوشیده بریزید، به مدت 15 دقیقه روی بخار کتری یا سماور قرار دهید تا دم بکشد. دمنوش گل ختمی را با مقداری شیرین کننده مانند عسل میل کنید.

4. درمان سرفه با آویشن

دم کردن آویشن و نوشیدنی دمنوش آن یکی دیگر از روش های درمان سرفه خشک و شدید است. آویشن ضد اسپاسم است به همین علت برای درمان سرفه مفید است. برای مقابله با سرفه یک مشت آویشن تازه یا خشک را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 20تا25 دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و با عسل شیرین کنید. هر دو ساعت یک بار یک فنجان از این جوشانده میل کنید. توجه داشته باشید که این دوره‌ی درمانی را نباید بیش از 3 هفته دنبال کنید.

• خواص آناناس برای سرفه

آنزیم بروملین موجود در ریشه و میوه آناناس مفید می باشد و با کاهش مخاط گلو و روان شدن آن به درمان سرفه کمک می کند‌. بروملین همچنین ضد حساسیت و ضد التهاب بوده و التهاب سینوس ها را کاهش می دهد.

ویتامین C موجود در آناناس نیز برای درمان سرفه های خفیف مفید است و به درمان سرفه های شدید کمک می کند.

• درمان سرفه با نشاسته

نشاسته یکی از مواد طبیعی مفید برای درمان سرفه است و همچنین درد گلو را کاهش می دهد. برای اینکه از خواص نشاسته برای رفع سرفه بهره مند شوید مقداری نشاسته را در آب سرد حل کرده و سپس آب جوش را به آن اضافه کنید.

• حریره بادام برای درمان سرفه

بادام برای رفع سرفه، به خصوص درمان سرفه خلط دار مفید است و باعث نرم شدن سینه می شود.  تعدادی بادام را در آب خیس کرده و بعد از چند ساعت پوست آن را جدا کنید و در آسیاب مخلوط کنید. سپس آن را کمی حرارت داده و با عسل مخلوط کنید.

• فلفل سیاه و عسل برای درمان سرفه

ترکیب فلفل سیاه با عسل به درمان سرماخوردگی و سرفه کمک می کند. فلفل سیاه به دلیل وجود ویتامین C موجب تقویت کننده ایمنی میباشد و از نظر طبیعت ضد باکتری و آنتی بیوتیک است. عسل گلو درد را تسکین می دهد، سرفه را سرکوب می کند و می تواند عملکرد تسکین دهندگی دانه فلفل سیاه برای سرماخوردگی را تقویت کند. می توانید چند قطره آب گرم به دانه های فلفل خرد شده و عسل اضافه کنید تا رقیق شده و خوش طعم تر شود.

• معجون پیاز و عسل برای درمان سرفه

آب پیاز سرفه خشک را تسکین می‌دهد زیرا ترکیبات فعال موجود در آن فعالیت غدد موجود در نای و نایژه را تحریک می‌کنند. این باعث می‌شود که خلط کمتر چسبناک باشد. عسل یک محرک قوی سیستم ایمنی بدن است که دارای اثر ضد باکتریایی و ضد التهابی بر بدن است.

عسل نیز دارای خواص ضد قارچ، ضد باکتری، ضد ویروس، خون‌ساز و خلط آور است. ترکیب این دو می تواند برای درمان سرفه به خصوص درمان سرفه های خشک مفید باشد.

طرز تهیه:

3 پیاز بزرگ را خرد کنید و سپس آن‌ها را با نسبت 1:1 با عسل مخلوط کنید. سپس، به مدت 3 الی 5 روز آن را در یک ظرف شیشه‌ای در یک مکان خنک نگهداری کنید. بعد از آماده شدن، 3 قاشق چایخوری در روز مصرف کنید. این درمان را تا 4 روز ادامه دهید.

• عسل و شلغم برای درمان سرفه

هم عسل و هم شلغم به عنوان مواد اولیه در تهیه داروها کاربرد دارند. هر دو این محصولات حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و آمینو اسیدها هستند که همگی در ترکیب با هم تاثیر تقویتی بر بدن دارند، بیماری‌های مرتبط با حلق و بینی را تسکین می‌بخشند و از عوارض شدید آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

طرز تهیه:

1. شلغم پوست کنده را با استفاده از مخلوط کن، رنده یا هر وسیله‌ی دیگری خرد کنید.
2. با استفاده از یک صافی آب آن را جدا کنید.
3. آب شلغم و عسل را با نسبت مساوی با هم مخلوط کنید.
4. اجازه دهید مخلوط بدست آمده به مدت 1 ساعت در دمای اتاق باقی بماند. سپس، دارو را در یک محفظه‌ی شیشه‌ای
5. دربسته بریزید و آن را در یخچال نگداری کنید.
6. یک یا دو قاشق غذاخوری از آن را سه بار در روز مصرف کنید. بعد از گذشت سه روز نشانه‌هایی از بهبودی باید ظاهر شوند.
7. دوره درمان بسته به شدت علائم و واکنش بدن بین 5 الی 10 روز است.

درمان سرفه های خشک در خانه

سرفه خشک به سرفه بدون خلط گفته می شود که ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود مانند سرماخوردگی، قرار گرفتن در معرض دود سیگار و غیره.

• دمنوش عسل
• دمنوش زردچوبه یا ترکیب زردچوبه با آبمیوه
•  نعناع تند
• آب لیمو
• زنجبیل همراه با چای و عسل برای تسکین سرفه خشک مفید است
•  ریشه گل ختمی
• جوشانده سیر
• شیر داغ و عسل
• فلفل قرمز و عسل

عوارض سرفه

از عوارض سرفه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صدای زیر هنگام تنفس
• سرفه‌ی ناگهانی و شدید
• سرفه‌ای که بیشتر از سه هفته به طول انجامد
• درد قفسه سینه
• تب بالا
• سرفه همراه با خون
• تنگی نفس
• مشکل در تنفس

در صورت تجربه‌ی هر یک از موارد بالا حتماً باید به پزشک مراجعه نمایید.