درمان نفخ بعد از خوردن غذا با راهکارهای ساده + علت نفخ معده
نفخ از شایع‌ترین علائم گوارشی است که بعد از پرخوری، بوجود میآید. شاید نوع ماده غذایی که میل میکنید یا یک بیماری باعث نفخ شود. در این مقاله شما را با عوامل ایجاد نفخ شکم و درمان نفخ شکمی بعد از صرف غذا آشنا میکنیم.
جلوگیری و درمان نفخ معده بعد از صرف غذا
- اجتناب از مصرف بیش از حد مواد غذایی پر چرب.
- آرام غذا خوردن و خوب جویدن در جلوگیری از نفخ موثر است.
- مصرف زنجبیل به کاهش تجمع گاز در دستگاه گوارش کمک میکند.
- نوشیدنی های گازدار باعث نفخ شده. آب بهترین جایگزین نوشابه است.
- عدم صحبت کردن حین غذا خوردن، زیرا صحبت سبب واردشدن هوا به معده شده و باعث نفخ میشود.
- پرهیز از فلفل سیاه، فلفل قرمز، سس های تند و سرکه
- مصرف شوید، ریحان، نعناع، مریم گلی، ترخون و رزماری
- به میزان کافی بخوابید و فعالیت فیزیکی داشته باشید.
دمنوش های گیاهی برای رفع نفخ معده
برای کم شدن نفخ انواع دمنوش گیاهی را در زیر معرفی میکنیم:
دمنوش نعنا کوهی
نعناع مزاجی سرد و مرطوب دارد و برای تسکین بیماری‌های گوارشی مفید است. فلانوئید‌های نعناع سلول‌های ایمنی در معده که سبب نفخ شده را مهار میکنند.
نعناع در رفع اسپاسم معده تاثیرگذار است.
چای نعناع بخورید یا روغن آن را روی شکم ماساژ دهید.
دمنوش لیمو نعناع
چای لیمونعناع در رفع گاز و کاهش نفخ معده مؤثر است.
این چای دردهای شکمی، یبوست و بیماری‌های گوارشی را درمان میکند.
دمنوش بومادران
این دمنوش کمی تلخ است با مقداری لیمو و عسل میل کنید. بومادران دردهای شکمی را کم میکند و در کاهش التهاب معده مؤثر است. چای بومادران سبب از بین رفتن انگل‌های معده میشود. خواص بومادران در قاعدگی نیز شناخته شده است.
چای زنجبیل
چای زنجبیل برای درمان معده درد و ضد تهوع توصیه میشود. چای زنجبیل بعد از غذا هضم غذا را بالا خواهد برد و ناراحتی‌های گوارشی را کم میکند. چای زنجبیل را با عسل میل کنید. علاوه بر درمان نفخ معده، زنجبیل برای تنبلی تخمدان نیز مفید می باشد.
دمنوش رازیانه
از چای رازیانه و شیرین بیان برای درمان دردهای شکمی، التهاب و گاز معده استفاده کنید. رازیانه با زعفران، زخم معده را درمان میکند زیرا یکی از دلایل نفخ شکم، زخم معده است. چای رازیانه یبوست را درمان میکند.
دمنوش ریشه کوشاد یا ژنسیان
کوشاد گل‌های زرد و ریشه‌ای ضخیمی دارد. چای اش بی مزه است، بهتر است به آن بابونه و عسل اضافه کنید. ریشه ژنسیان حاوی فلاونوئید و ایریدوئید است که سبب کاهش نفخ معده میشوند.
دمنوش بابونه
چای بابونه از قدیمی‌ترین گیاهان برای درمان مشکلات گوارشی است و برای رفع التهاب معده و کاهش نفخ موثر است.
دمنوش گلپر
گلپر از خانواده کرفس است و طعم تلخی دارد با آبلیمو و عصل میل کنید. باعث هضم سریع و صحیح غذا و در درمان یبوست و نفخ معده مفید است.
راهکارهای سریع برای از بین بردن نفخ
- پیاده روی
- یوگا
- قرص‌های نعناع
- قرص‌های ضد نفخ:مانند قرص‌ها و شربت‌های دایمتیکون که برای نفخ تجویز میشوند.
- ماساژ شکمی
- اسانس‌های رازیانه و کورکومین
- حمام گرم، دوش گرفتن و ریلکس بودن
با تغییر رژیم غذایی میتوانید نفخ معده و روده را درمان کنید. پزشک با بررسی علت اصلی نفخ شکم راه‌های تسکین علائم نفخ را برای بیماران تجویز میکند.
نفخ معده چیست
نفخ به جمع شدن گاز در دستگاه گوارش اطلاق میشود. در واقع یک فرایند بیولوژیکی است. از نوزادی تا بزرگسالان درگیر نفخ شکم هستند. نفخ یک نوع سوهاضمه محسوب میشود.
علائم نفخ
نفخ معده همراه با علائم زیر است:
- درد
- گاز بیش از حد
- بادگلو مکرر
- صداهای شکم
- باد کردن شکم
- احساس پری و فشار در شکم
علت ایجاد نفخ
همراه با صرف غذا، گاز و هوا هم وارد معده میشود. حتی گاهی داخل دستگاه گوارش گاز تولید میشود. برخی افراد دفع گاز در دستگاه گوارششان زیاد است در چنین حالتی نفخ اتفاق میافتد.
افرادی که بعد از صرف غذا می‌خوابند، گاز زیادی وارد روده‌هایشان میشود.
دلایل دیگر نفخ شکم
افزایش گاز معده از علل رایج نفخ شکم است برخی از علت های نفخ معده موارد زیر هستند:
- مسدودیت روده
- عفونت
- سندروم روده بی قرار
- بیماری التهاب روده
- بیماری های کبدی مانند سیبروز کبد
- بزرگ شدن غیر عادی کبد
- سرطان شکم
- مشکلات گوارشی
- بارداریخارج از رحمی و یا سقط جنین
- بیماری التهابی لگن
- قاعدگی و سندروم پیش از قاعدگی
- سنگ کلیه
- فتق هیاتال
عوامل احساس نفخ بعد از صرف غذا
1.صرف غذا خیلی سریع و زیاد
نه تنها غذایی که می‌خورید بلکه نحوه غذا خوردن هم موثر است. سه روش رایج در غذا خوردن سبب به وجود آمدن نفخ میشود، مانند:
- سریع غذا میل میکنید. اگر خیلی سریع غذا می‌خورید، دچار نفخ خواهید شد، زیرا معده با حجم زیادی غذا مواجه میشود.
- زیاد غذا می‌خورید. معده شما زمان کافی برای پیام سیری را ندارد پس پرخوری میکنید. اگر سریع غذا بخورید، احتمال پرخوری بیشتر است.
- هوای اضافی هم همراه لقمه غذایی میبلعید. مصرف آب با نی و یا سریع غذا خوردن باعث شده هوای زیادی وارد معده‌تان کنید و باعث نفخ میشود.
2.غذاهای نفاخ میل میکنید
- فقط نحوه غذا خوردن بر تولید گاز دستگاه گوارش تأثیر نمی‌گذارد، بلکه غذایی که می‌خورید مهم است. غذاهایی که باعث نفخ میشوند، مثل: برخی سبزیجات، شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام، مواد غذایی حاوی فروکتان، لوبیا،کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، جوانه بروکسل باعث نفخ شکمی میشود.
- آسپارتام در دستگاه گوارش بدون تغییر است. تجزیه نمی‌شوند. باکتری‌های روده آن‌ها را تجزیه نمیکنند و سبب ایجاد گاز و نفخ میشود.
- فروکتوز، یک قند طبیعی است که هضم آن دشوار است. انگور، کلم بروکلی، مارچوبه، قارچ، پیاز، نخودفرنگی و فراورده‌های گوجه‌فرنگی سرشار از فروکتوز است.
- مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر ، تحمل فروکتوز را ندارند و توانا در جذب فروکتوز نیستند. سعی کنید بشقاب غذایتان را با غذاهای سالم پر کنید.
- سیر و پیاز هم حاوی فروکتان و فیبر محلول هستند که سبب ایجاد نفخ میباشد.
- مصرف بیش از حد فودمپ‌ها که حاوی الیگوساکاریدها، دی‌ساکاریدها، مونوساکاریدها است سبب نفخ میشود.
فودمپ شامل موادغذایی زیر است:
- عسل و شربت ذرت با فروکتوز بالا
- لاکتوز لبنیات
- گندم، پیاز و سیر
- لوبیاها، عدس‌ها و حبوبات و سویا
- سوربیتول، مانیتول، زایلیتول و مالتیتول هستند
- آووکادو، زردآلو، گیلاس، شلیل، هلو و آلو
- غذاهای پرچرب
- هضم چربی بیشتر طول می‌کشد.
- ترکیبات حاوی گلوتن مانند ماالشعیر باعث نفخ میشود.
- نوشیدنی‌های گازدار مانند کولا موجب تجمع هوا در معده میشوند.
- رژیم‌های حاوی فیبر و پروتئین بالا
3.بیماری گوارشی
اختلال در دستگاه گوارش مثل: عدم تحمل لاکتوز و یا بیماری سلیاک عامل نفخ میباشد.
سندرم روده تحریک‌پذیر
یک اختلال روده‌ای شایع است که 96 درصد مبتلایان به این اختلال، نفخ را علائم اولیه عنوان کردند.
سایر علائم این اختلال مانند: ناراحتی‌های شکمی، درد با یبوست و اسهال است.
این مشکل در خانم‌ها بیشتر دیده شده است. اما با رژیم غذایی، پایین آمدن استرس و تغییر شیوه‌های زندگی قابل درمان و پیشگیری است.
بیماری سلیاک
نفخ شکمی اولین علامت بیماری سلیاک است که بعلت حساسیت به گلوتن در گندم، جو ایجاد میشود و روده کوچک را تحت تاثیر قرار میدهد.
اسهال، یبوست، گاز، درد معده، استفراغ، رنگ‌پریدگی از علائم بیماری سلیاک است.
عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز ناشی از سو جذب لاکتوز است. بدن قادر به هضم لاکتوز نیست.
علائم این اختلال شامل: نفخ، اسهال، درد شکمی و گاز است.
عفونت باکتریایی در معده و روده
عفونت‌های روده از علل نفخ است. هلیکوباکترپیلوری و بیماری‌های انگلی سبب نفخ میشوند.
4.ابتلا به یبوست
80 درصد افرادی که یبوست دارند از نفخ رنج میبرند باید به یک متخصص گوارش مراجعه کنند.
5.سایر عوامل ایجاد نفخ
علاوه بر بیماریها، عادت‌های غذایی و سبک زندگی، موارد زیر باعث نفخ خواهد شد:
- آدامس جویدن
- سیگار کشیدن
- پروتزهای دندانی نامناسب
- مصرف ناکافی فیبر
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها و مسهل‌ها
- تغییرات هورمونی و تجمع آب قبل و در حین قاعدگی
زمان مراجعه به پزشک برای نفخ
اگر دائما دچار علائم زیر میشوید باید به متخصص گوارش مراجعه کنید.
- دردهای فوقانی یا تحتانی شکم
- گرفتگی‌ها در زیر شکم
- یبوست
- حالت تهوع
- خونریزی از مقعد
- تب
- مدفوع خونی
- استفراغ حاد یا مزمن
- گاستروپارزی (فلج معده)
عوارض جانبی نفخ
- درد و ناراحتی مداوم
- خجالت از صدای معده
- استرس