مواد غذایی مفید برای کم کاری تیروئید (بیماری هاشیموتو)

غده تیروئید یک سیستم غده درون ریز بسیار مهم است که سوخت و ساز چربی و کربوهیدرات، تنفس، دمای بدن، رشد مغز، سطح کلسترول در بدن، سیستم قلبی و عصبی، سطح کلسیم خون، سیکل قاعدگی و یکپارچگی پوست را تنظیم می‌ کند. بیماری هاشیموتو با نام تیروئید هاشیموتو نیز شناخته می‌ شود. تیروئید هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن آنتی‌ بادی‌هایی توسط سیستم ایمنی ایجاد می‌شوند که به غده تیورئید حمله کنند. حدود 5% از جمعیت سراسر جهان از بیماری هاشیموتو رنج می‌برد.

کم کاری تیروئید در صورتی که درمان نشود می‌ تواند منجر به ریزش مو، احساس سرما، اختلال در خواب، افزایش وزن، افسردگی، یبوست، مه مغزی، خستگی، گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید) و سرطان تیروئید شود.

مطالعات نشان می‌ دهند که زنان 10 الی 20 برابر بیشتر از مردان در خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو قرار دارند. تغذیه یکی از عوامل موثر بر این بیماری است. افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو باید بدانند چه مواد غذایی برای شرایط آن‌ ها مفید است و باید از خوردن چه مواد غذایی اجتناب کنند تا علائم بیماری هاشیموتو تشدید نشود.

 مواد غذایی که برای کم کاری تیروئید مفید است

مواد مغذی متعددی نقش مهمی در بهینه‌سازی عملکرد تیروئید دارند. از این مواد مغذی می‌توان به ید، سلنیم، روی، ویتامین B و ویتامین D اشاره کرد. در ادامه مفصل هر یک از این مواد مغذی را بررسی خواهیم کرد.

1. ید

ید برای تولید هورمون تیروئید مورد نیاز است. افراد با کمبود ید بیشتر در معرض کم کاری تیروئید قرار دارند. کمبود ید در کشورهای توسعه‌ یافته کمتر به چشم می‌خورد زیرا در این کشورها غذاهای دریایی حاوی ید در دسترس هستند.

حداقل ید مورد نیاز توصیه شده برای یک فرد بزرگسال 150 میکروگرم در روز است. شیر، پنیر، مرغ، تخم مرغ و غذاهای دریایی از منابع اصلی تامین ید برای بدن هستند.

مصرف مکمل‌های بد توصیه نمی‌ شود و ضرورتی ندارد زیرا مصرف بیش از حد ید نیز می‌تواند به غده تیروئید آسیب زند.

2. ویتامین B

ویتامین B برای عملکرد غده تیروئید مهم است. ویتامین B با عملکرد غده تیروئید و تنظیم هورمون‌ ها در ارتباط است. مصرف یک مکمل ویتامین B کمپلکس که شامل تمام ویتامین‌های گروه B می‌شود و گنجاندن مواد غذایی سرشار از ویتامین B در رژیم غذایی به عملکرد مناسب تیروئید کمک می‌کند. برخی از مواد غذایی حاوی ویتامین B عبارتند از غلات کامل، حبوبات، مغزیات، شیر، ماست، گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، دانه‌ها و سبزیجات با برگ‌های سبز تیره.

3. ویتامین D

ویتامین D سطح TSH را بهبود می‌بخشد. بر اساس مطالعات جدید، بیش از 90 درصد از بیماران با کمبود ویتامین D به بیماری هاشیموتو مبتلا هستند. مکمل‌های ویتامین D سطوح TSH در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید و نیز آنتی‌ بادی‌های تیروئید در افراد با تیروئید خودایمنی را بهبود می‌بخشد.

مواد غذایی که سرشار از ویتامین D هستند عبارتند از ماهی‌های چرب، شیر، محصولات لبنی، تخم مرغ و قارچ. نور خورشید نیز یک منبع طبیعی است، اما مقدار ویتامین D تولید شده در بدن در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید به فصل و موقعیت جغرافیایی بستگی دارد. بهترین زمان مصرف ویتامین d همراه با یک وعده غذایی است.

4. سلنیوم

سلنیوم با کاهش سطح آنتی‌بادی‌ های مقابل تیروئید پراکسیداز از غده تیروئید در برابر اسیب‌های احتمای محافظت می‌کند. تیروئید پراکسیداز آنزیمی است که نقش مهمی را در تولید هورمون تیروئید ایفا می‌کند.

مواد غذایی سرشار از سلنیوم مانند آجیل برزیلی، ماهی تن، ماهی ساردین، تخم مرغ و حبوبات میزان مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. مصرف 100 الی 200 میکروگرم از مکمل حاوی سلنیوم در روز بی خطر می‌باشد.

5. روی

روی به فعالسازی هورمون تیروئید کمک می‌کند. به عبارت دیگر، روی در تبدیل هورمون تیروئید T4 به T3 و بهبود سطح هورمون T3 بسیار موثر است.

مصرف روزانه توصیه شده روی برای زنان و مردان بزرگسال به ترتیب 8 و 11 میلی گرم در روز است. منابع غذایی حاوی روی عبارتند از گوشت قرمز، صدف، حبوبات و آجیل.

مواد غذایی که بر عملکرد تیروئید تاثیر منفی دارند

برخی از مواد غذایی مضر هستند و تاثیر منفی بر عملکرد مناسب غده تیروئید می‌گذارند، خصوصا مواد غذایی که حاوی گواتروژن‌ها هستند.

گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که در عملکرد طبیعی غده تیروئید اختلال وارد می‌کنند. برخی از مواد غذایی حاوی گواتروژن‌ها عبارتند از:

غذاهای حاوی سویا

برخی از سبزیجات مانند کلم، کلم بروکلی، کلم کاله، گل کلم، اسفناج و غیره
میوه و سبزیجات نشاسته‌ای: سیب زمینی شیرین، هلو، توت فرنگی و غیره
مغزیات و دانه‌ها: ارزن، آجیل کاج، بادام زمینی و غیره
توجه داشته باشید که پختن این مواد غذایی ممکن است ترکیبات گواتروژن‌های موجود را غیرفعال کند.

علاوه بر این، غلات و شکر تصفیه شده، غذاهای فرآوری شده، چربی‌ها اشباع و چربی‌های ترانس مضرترین مواد غذایی برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو هستند.

 

بهترین رژیم‌های غذایی برای بیماری هاشیموتو

تا به امروز رژیم غذایی خاصی برای درمان بیماری هاشیموتو تایید نشده است، اما هر فدر باید بر اساس شرایط خود یک رژیم غذایی بهینه داشته باشد. در ادامه برخی از بهترین رژیم‌ها برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید را معرفی می‌کنیم.

1. رژیم غذایی بدون گلوتن

بیماران مبتلا به بیماری هاشیموتو بسیار به گلوتن حساس هستند. گلوتن یک خانواده از پروتئین‌ هاست که در غلات ازجمله گندم، چاودار و غیره یافت می‌شود. این افراد یبوست، اسهال، گرفتگی عضلات شکم، نفخ، ورم، حالت تهوع، رفلاکس معده، گاز معده، سردرد، خستگی و مه مغزی را به عنوان علائمی از واکنش و حساسیت به گلوتن تجربه می‌کنند.

بهبود فرآیند هضم، خلق و خو، سطح انرژی و کاهش وزن در افرادی که از رژیم غذایی بدون گلوتن پیروی می‌کنند، گزارش شده است. بهترین روش برای داشتن یک رژیم غذایی بدون گلوتن این است که بر مواد غذایی که به طور طبیعی بدون گلوتن هستند مانند سبزیجات، میوه، گوشت بدون چربی، غذاهای دریایی، لوبیا، حبوبات و مغزیات تمرکز کنید.

2. رژیم پروتکل خودایمنی (AIP)

رژیم پروتکل خودایمنی (AIP) مقدار التهاب و آسیب به روده را کاهش می‌دهد. این رژیم شبیه به رژیم پالئو است با این تفاوت که سبزیجات شب‌بو مانند گوجه فرنگی، تخم مرغ، مغزیات و دانه‌ها را نیز محدود می‌کند.

تمرکز رژیم غذایی پالئو بر غلات و غذاهای فرآوری نشده مانند انسان‌ها اولیه است. سبزیجات شب‌بو حاوی سولانین هستند، یک ماده شیمیایی که التهاب را تشدید می‌کند. در این رژیم غذایی مصرف غلات، لبنیات، سیب زمینی، لوبیا، عدس، شکر تصفیه شده و روغن‌های تصفیه شده قطع می‌شود.

در عوض، گوش بدون چربی، سبزیجات، آجیل (به غیر از بادام زمینی)، دانه‌ها، غذاهای دریایی، چربی‌های سالم مانند آووکادو و روغن زیتون توصیه می‌شود.

  3. رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین (GI)

شاخص گلیسمی پایین یا رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین بر مبنای شاخصی است که میزان تاثیرگذاری هر ماده غذایی بر قند خون فرد را اندازه می‌گیرد. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 از این رژیم غذایی پیروی می‌کنند. این رژیم همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد و برای کاهش وزن نیز مفید است.

4. رژیم غذایی بدون لبنیات

قطع مصرف محصولات لبنی به برطرف کردن مشکلات مربوط به سیستم گوارش و نیز عملکرد تیروئید و جذب دارو کمک می‌کند. این استراتژی ممکن است برای همه موثر نباشد زیرا بسیاری از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو به خوبی محصولات لبنی را هضم می‌کنند و هیچ مشکلی ندارند.

5. غذاهای ضد التهاب

یک رژیم غذایی حاوی غذاهای ضد التهابی می‌تواند علائم بیماری هاشیموتو را بهبود بخشد. سبزیجات، میوه‌ها، ادویه‌ها و ماهی‌های چرب تنها نمونه‌هایی از مواد غذایی هستند که خواص ضد التهابی فوق العاده‌ای دارند.

6. رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی

افرادی که نمی‌خواهند یک رژیم غذایی خاص را دنبال کنند و گروهی از مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف نکنند، می‌توانند این مورد را انتخاب نمایند.

داشتن یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی اما با محدود کردن شکر تصفیه شده و غذاهای فرآوری شده به بهبود سلامت کلی بدن، مدیریت وزن و کاهش علائم مرتبط با کم کاری تیروئید کمک می‌کند. غذاهای خانگی با سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌های سالم و کربوهیدرات‌های فیبردار علاوه بر داشتن آنتی اکسیدان، خواص ضد التهابی فوق العاده‌ای را برای بدن تامین می‌کنند.

مواد غذایی که باید از خوردن آن‌ ها خودداری کنید

• شیرینی‌ ها و شکرهای افزوده: نوشیدنی‌های انرژی‌زا، کیک، بستنی، دسر، بیسکوییت، آبنبات، قند و غلات صبحانه شیرین و غیره.
• فست فود و غذاهای سرخ‌کردنی: سیب زمینی سرخ شده، هات داگ، مرغ سوخاری و غیره.
• غلات تصفیه شده: پاستا سفید، نان سفید، شیرینی‌های آماده شده با آرد سفید و غیره.
• غذاها و گوشت‌ های فرآوری شده: غذاهای یخ زده، مارگارین، غذاهای تهیه شده در مایکروویو، سوسیس و غیره.
• غلات و غذاهای حاوی گلوتن: گندم، جو، چاودار، نان، کراکرها و غیره.

 

کلام آخر
علائم در افراد مختلف مبتلا به بیماری هاشیموتو متفاوت است، بنابراین بسیار مهم است که یک الگوی رژیم غذایی مناسب با نیازها و شرایط خود را بیابید. یک متخصص تغذیه که در زمینه بیماری‌های خودایمنی تخصص دارد می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین رژیم غذایی را برای خود انتخاب کنید.