دیابت چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم؟ به مناسبت روز جهانی دیابت

14 نوامبر روز جهانی دیابت است و امسال روز جهانی دیابت در ایران مصادف شده با 23 آبان 1398. به مناسبت روز جهانی دیابت تصمیم به نوشتن پستی درباره موضوعات مرتبط با دیابت، شعار روز جهانی دیابت، مراقبت های پزشکی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت، پرهیز های بیماران دیابتی، و همچنین اطلاعات مختصری درباره انواع دیابت گرفتیم. امیدواریم این مطالب برای شما مفید باشد.

دیابت چیست و راه پیشگیری از دیابت کدام است؟

تاریخچه روز جهانی دیابت از سال 2006 توسط بنیاد بین‌المللی دیابت (IDF) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) نامگذاری شد و علت آن شیوع دیابت در بین همه افراد و در سنین مختلف بود. این روز را به نام روز جهانی دیابت نامگذاری کردند تا حتی شده برای یک روز درباره این بیماری فراگیر فکر کنیم و چاره ای برای پیشگیری از آن بیندیشیم و راه حلی برای درمان آن پیدا کنیم و همچنین آگاهی عموم مردم درباره علت ها، عوارض، پیشگیری و درمان دیابت را افزایش دهیم. فدراسیون بین المللی دیابت هرساله شعاری برای روز جهانی دیابت در نظر می گیرد که نشان دهنده محوریت آن موضوع در آن سال می باشد.

نماد روز جهانی دیابت یا لوگوی روز دیابت یک دایره آبی است. علت نامگذاری این روز سالگرد تولد فردریک بانتینگ کاشف انسولین می باشد.

این متن مفید را بخوانید: نوشیدن قهوه باعث کاهش ریسک ابتلا به دیابت می شود

دیابت چیست؟

دیابت را عموم مردم به نام بیماری قند می شناسند اما علت اصلی ابتلا به دیابت چیست؟

در بدن همه ما هورمونی به نام انسولین وجود دارد که وظیفه دارد گلوکز را از خون دریافت کرده و تبدیل به انرژی کند. هرگونه اختلال در عملکرد این هورمون باعث بروز آثار منفی می شود که به آن بیماری دیابت می گویند.

انواع دیابت

دیابت نوع 1:

علت دیابت نوع 1 کمبود ترشح انسولین توسط پانکراس یا همان لوزالمعده می باشد. دیابت نوع 1 بیشتر در سنین زیر 30 سال و حتی در بین کودکان و نوجوانان دیده می شود ولی در سنین بالاتر نیز ممکن است اتفاق بیفتد. علت دیابت نوع 1 در مرحله اول ژنتیک و ارث است. غلظت انسولین خون در دیابت نوع 1، صفر یا نزدیک به صفر است.

پیشنهاد می شود مطالعه کنید: دیابت نوجوانان، علائم و راه درمان

نشانه های دیابت نوع 1:

عطش فراوان
پرادراری
پرنوشی
پرخوری
لاغری سریع

برای درمان دیابت نوع 1 معمولا انسولین تجویز می شود و قرص ضد دیابت توصیه نمی شود.

دیابت نوع 2:

در دیابت نوع 2 بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نمی باشد و گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می گردد. بیشتر مبتلایان به دیابت دارای دیابت نوع 2 هستند. دیابت نوع 2 بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده می شود ولی در سنین دیگر نیز مشاهده می شود. غلطت انسولین خون در دیابت نوع 2، معمولا طبیعی است و یا حتی زیادتر از حد طبیعی، ولیکن یک مقاومت محیطی نسبت به انسولین وجود دارد. دیابت نوع 2 معمولا بی سر و صدا است و تا زمانی که آزمایش ندهید متوجه آن نمی شوید. علت اصلی دیابت نوع 2 چاقی است.

برای درمان دیابت نوع 2 بهترین راه اصلاح شیوه زندگی، تزریق انسولین و قرص های ضد دیابت می باشد.

علائم دیابت نوع 2:

بی حسی یا سوزش دست و پا
پرادراری
تشنگی و پرنوشی
خستگی زیاد غیر قابل توجیه
عفونت
تاری دید
عدم بهبودی زخم ها
زودرنجی و تحریک پذیری

دیابت بارداری:

دیابتی که بدون داشتن سابقه در دوران بارداری بروز می کند. دیابت بارداری بعد از زایمان برطرف می شود ولی عدم درمان به موقع آن می تواند حتی موجب سقط جنین و یا تولد نوزاد مرده شود.

دیابت دارویی:

مصرف برخی داروها باعث بالا رفتن قند خون می شود و می تواند دیابت نهفته را آشکار کند این نوع دیابت با قطع دارو برطرف می شود برخی از این داروها مانند:

دیازوکساید (ضد فشار خون، ضد ترشح انسولین)
پنتامیدین
اینترفرون
سیکلوفسفاماید (ضد سرطان، ضد ایمنی)
پروژسترون
گلوکو کورتیکوییدها
تیازیدها
آلفا
اسیدنیکوتینیک
استروژن

توصیه هایی برای پیشگیری از دیابت

صبحانه را حذف نکنید و تغذیه سالمی داشته باشید.
در روز حداقل 30 دقیقه ورزش کنید یا حداقل 20 دقیقه پیاده روی در روز را فراموش نکنید یکی از علل اصلی دیابت کم تحرکی است.
در صورتی که نشانه های بیماری دیابت را در خود مشاهده کردید سریعا برای دادن آزمایش دیابت اقدام کنید.
وزن خود را کنترل کنید دیابت در افراد چاق بیشتر مشاهده می شود.
تشخیص زودهنگام و درمان به موقع دیابت نقش مهمی در روند درمان بیماری دارد.
سیگار نکشید
آب زیاد بنوشید
کربوهیدرات ها را تا جای ممکن حذف کنید
فیبر بخوری
ویتامین D را به رژِم غذایی خود اضافه کنید.
خوردن چای و قهوه برای پیشگیری از دیابت مفید است.
فست فود را تا جای ممکن حذف کنید
کیفیت خواب در پیشگیری از دیابت نقش مهمی دارد.
دارچین و زردچوبه را به غذای خود اضافه کنید.
گوشت سفید را جایگزین گوشت قرمز کنید.
از استرس دوری کنید.
از خوردن کنسرو، آب میوه های آماده و ترشی خودداری کنید.

آماری درباره بیماری دیابت

دیابت مهمترین علت نابینایی و اصلی ترین عامل قطع عضو و نارسایی کلیه در سنین 70-20 سالگی است.
در حال حاضر بیش از ۴۲۵ میلیون نفر در جهان دیابت دارند.
با تشخیص اولیه و زودرس دیابت می توان از بروز عوارض آن جلوگیري نمود.
بیش از نیمی از افراد مبتلا به دیابت از وجود بیماري خود بی اطلاع هستند
دیابت با بهبود شیوه زندگی قابل پیشگیری است.
انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ تعداد افراد مبتلا به دیابت به ۵۲۲ میلیون نفر برسد.
حدود 210 میلیون نفر دارای دیابت پنهان هستند.
از هر 4 نفر دیابتی 3 نفر در کشورهای کم درآمد زندگی می کنند.

شعار روز جهانی دیابت

شعارهای روز جهانی دیابت در سال های اخیر:

سال ۲۰۱۳: از آینده محافظت کنیم: آموزش دیابت و پیشگیری از دیابت
سال ۲۰۱۴: تغذیه سالم با صبحانه آغاز می‌شود
سال ۲۰۱۵: تغذیه سالم
سال ۲۰۱۶: چشم‌ها به دیابت
سال ۲۰۱۷: زنان و دیابت: آینده سالم حق ماست
سال ۲۰۱۸: دیابت نگرانی هر خانواده

مهمترین دلیل ابتلا به دیابت سابقه خانوادگی، ژن، رژیم غذایی نامناسب، کم تحرکی، چاقی و سن می باشد. تشخیص به موقع دیابت نقش مهمی در درمان آن دارد اما پیشگیری از دیابت به مراتب راحتتر از درمان دیابت است پس تا دیر نشده سبک زندگی خود را تغییر دهید.