8 راهکار کلیدی برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان
برخی از دانش‌آموزان در یک بازه زمانی در درس‌های خود دچار افت می‌شوند و دیگر به مانند چند ماه گذشته نمی‌توانند تمرکز کنند و مسائل را حل و بررسی کنند. این اتفاق در هر بازه سنی ممکن است رخ دهد اما احتمال آن در اولین سال ورود به دبیرستان بیشتر است. برای تغییر این روند و جلوگیری از افت تحصیلی دانش‌آموز لازم است اقداماتی انجام شود. گاه نیاز است از افراد دیگری هم کمک گرفت تا مشکل در زمانی کوتاه حل شود.
منظور افت تحصیلی چیست؟
هر فردی در زمینه‌ای خاص استعداد دارد و در زمینه‌هایی ضعیف‌تر عمل می‌کند. از این رو استعدادیابی کودک و نوجوان اهمیت بسیاری دارد. برخی از کودکان و نوجوان در یک یا چند درس ضعیف هستند و استعداد آنها در مهارت یا درس دیگری است و لازم است امکان رشد در زمینه‌ای که در آن استعداد دارند را فراهم کرد. لازم است به این موضوع توجه کنید که واژه افت تحصیلی به این دانش‌آموزان اطلاق نمی‌شود. بلکه وقتی گفته می‌شود دانش‌آموزی دچار افت تحصیلی شده، به این معنی است که او در یک یا چند درس نمراتی کمتر از ماه‌های گذشته کسب کرده و روند یادگیری او کند شده است. افرادی که سطح تحصیلی و نمرات آنها در یک بازه زمانی کاهش پیدا می‌کند باید از راهکارهای جلوگیری از افت تحصیلی استفاده کنند.
دلایل افت تحصیلی
اولین اقدام برای کمک به فردی که دچار افت تحصیلی شده است، پیدا کردن دلیل آن است. دلایل مختلفی موجب افت تحصیلی می‌شود که گاه معلم و والدین به راحتی علت را پیدا می‌کنند و می‌توانند در جهت رفع مشکل به نوجوان کمک کنند، اما گاهی برای پیدا کردن دلیلی که موجب افت تحصیلی شده نیاز به کمک گرفتن از مشاوره تحصیلی است و فردی آگاه باید به نوجوان کمک کند تا شرایط جدید را مدیریت کند.
یکی دیگر از دلایلی که دانش‌آموز در تحصیل با مشکل مواجه می‌شود، تغییر وضعیت شرایط خانوادگی است. به عنوان مثال دعوای والدین، طلاق، از دست دادن والدین، تغییر شرایط جامعه، پیدا کردن الگوی نامناسب و غیره که در این صورت دانش‌آموز باید به مرکز مشاوره مراجعه کند و در جهت درمان شرایط روحی آسیب دیده خود برآید این مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از افت تحصیلی است.
توجه کنید که دلایل بسیار مختلفی ممکن است باعث افت تحصیلی دانش‌آموز شود و نباید با دعوا کردن و ایراد گرفتن از او فشار بیشتری را به دانش آموز وارد کرد بلکه باید دلیل این اتفاق را پیدا کرد و به دانش کمک کرد تا با شرایط جدید و اتفاقات پیش رو به درستی برخورد کند و شرایط را مدیریت کند. برخی از دلایل رایج که باعث افت تحصیلی می‌شود عبارت است از:
- شرایط فردی: مانند بیماری یا تغییر دیدگاه
- شرایط خانوادگی: ناآرامی‌های خانوادگی، طلاق، فوت عزیزان و …
- شرایط محیط مدرسه: تغییر مدرسه، تغییر شیوه آموزشی، درگیری با همکلاسی و …
- شرایط جامعه: افزایش نرخ بیکاری، پشیمانی افراد تحصیل کرده
راه‌های جلوگیری از افت تحصیلی
برای بهبود افت تحصیلی راهکارهای مختلفی وجود دارد که بسته به شرایط کودک و نوجوان می‌توان از آن بهره گرفت. برای بهبود عملکرد دانش آموز لازم است والدین، معلمان و دانش آموز در ارتباط دوستانه و صمیمی با هم قرار بگیرند. در ادامه به ۸ راهکار کلیدی برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان اشاره شده است.
تداوم ارتباط بین والدین و دبیران
مدرسه و معلمان با توجه به دانش و تجربه خود می‌توانند بروز برخی از مشکلات در رفتارهای تحصیلی دانش آموز را تشخیص دهند. وجود ارتباط دوستانه بین والدین و معلمان باعث می‌شود که والدین هم در جریان مشکل فرزند خود قرار بگیرند و همگی دست در دست هم در جهت رفع مشکل کمک کنند.
کمک گرفتن از تدریس خصوصی برای جلوگیری از افت تحصیلی
برخی از دانش آموزان با ورود به دوره جدید تحصیلی و اضافه شدن درس‌ها و سخت شدن درس‌ها با مشکل مواجه می‌شوند و دچار افت تحصیلی می‌شوند. کمک گرفتن از معلم خصوصی می‌تواند به این دانش آموزان کمک کند. تدریس به طور خصوصی بازدهی را بالا می‌برد و معلم به طور کامل در کنار دانش آموز است تا درس را به خوبی فراگیرد.
برنامه ریزی راهکاری برای جلوگیری از افت تحصیلی
برنامه ریزی مناسب یک راهکار طلایی برای موفقیت است و دانش آموزان می‌توانند برای جلوگیری از افت تحصیلی برنامه ریزی اصولی و درستی را در نظر بگیرند و همراه با آن پیش روند. برای برنامه ریزی باید موارد مختلفی را در نظر گرفت. اگر برنامه سخت طراحی شود و دانش آموز از پس آن برنیاید می‌تواند اثر منفی روی دانش آموز بگذارد. به همین دلیل بهتر است برای برنامه ریزی از مشاوره تحصیلی و افراد باتجربه و دارای دانش در این زمینه کمک بگیرید.
مراجعه به مرکز مشاوره
دلیل افت تحصیلی برخی از دانش آموزان تغییر شرایط روحی و عاطفی است و فرد دچار درگیری‌هایی با خود است. افسردگی، ناامیدی، نداشتن انگیزه و حس اعتماد به نفس می‌تواند دانش آموز را منزوی کند و انرژی خود را از دست دهد. در صورتی که دلیل افت تحصیلی تغییر شرایط روحی دانش آموز است، بهترین راه برای جلوگیری از افت تحصیلی این است که به مرکز مشاوره مراجعه کنید و با دریافت مشاوره تحصیلی به دانش آموز کمک کنید تا انرژی خود را بازیابد.
افزایش اعتماد به نفس
اعتماد به نفس نه تنها عامل مهمی در دوران مدرسه و تحصیل است بلکه در تمام مراحل زندگی دارای اهمیت است. فردی که اعتماد به نفس پایینی دارد در تمام مراحل زندگی با مشکل مواجه عدم خودباوری مواجه است و آسیب می‌بیند. اعتماد به نفس دانش آموزی که دچار افت تحصیلی شده را افزایش دهید تا با خودباوری و قبول توانایی یادگیری خود، دست از تلاش برای یادگیری برندارد و راهکارهای خلاقانه‌ای برای عبور از این شرایط را ایجاد کند. ترس از شکست و باور اینکه نمی‌تواند به خوبی گذشته مطالب را بیاموزد، اثر منفی بر دانش آموز می‌گذارد.
ایجاد محیط امن خانه
برای جلوگیری از افت تحصیلی شرایط خانه را آرام و امن کنید تا کودک و نوجوان در آن احساس آرامش کند و با تمرکز به مطالعه و تحصیل بپردازد. فضایی آرام، روشن و شاد را برای مطالعه دانش آموز در نظر بگیرید و عواملی که موجب پرت شدن حواس او می‌شود را حذف کنید. همچنین او را تشویق کنید و پیشرفت‌های کوچک را جشن بگیرید و به او هدیه دهید. دادن روحیه و انگیزه می‌تواند موجب شود تا دانش آموز دوباره پرقدرت به تحصیل بپردازد و نمره‌های بالاتر را کسب کند.
جلوگیری از افت تحصیلی با تغییر روش آموزش و مطالعه
گاه دانش آموز از نظر شرایط روحی و خانوادگی شرایطی پایدار و ثابت دارد و علت اصلی افت تحصیلی تغییر در شیوه آموز و یا عدم آگاهی از روش مطالعه درس جدید است. شیوه آموزش در یادگیری دانش آموزان تاثیر بسیاری دارد. از طرفی دیگر هر دانش آموز روش یادگیری خود را دارد پس لازم است به شیوه‌ای که دانش آموز مطالب را یاد می‌گیرد به او آموزش دهید.
باتغییر پایه تحصیلی درس‌های جدید به مجموعه دروس اضافه می‌شود و ممکن است همین تغییر باعث افت تحصیلی شود. برخی از دانش آموزان روش مطالعه و یادگیری درس جدید را نمی‌دانند و برای آن زمان زیادی را صرف می‌کنند و از مطالعه دیگر درس‌ها جا می‌مانند. در این صورت روش مطالعه را تغییر دهید تا بهترین روش مطالعه را پیدا کنید.
شرکت در کلاس‌های درسی
دانش آموزی که دچار افت تحصیلی شده فشار روانی بسیاری را تحمل می‌کند و نباید او را در حصار مدرسه محبوس کرد. در کنار کلاس‌های درسی فضایی برای تفریح در نظر بگیرید. کلاس‌های غیردرسی مانند کلاس ورزش و هنر موجب می‌شود ذهن دانش آموز روی موضوع دیگری تمرکز کند و با ذهنی آزاد به سراغ درس خواندن برود.
کلام آخر
افت تحصیلی به شرایطی گفته می‌شود که دانش آموز نسبت به شرایط تحصیلی گذشته خود افت کند. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد و لازم است دلیل آن پیدا شود. برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزی که روحیه و انگیزه خود را از دست داده است، لازم است به مرکز مشاوره مراجعه کرد و مشاوره تحصیلی گرفت تا یاد بگیرد که شرایط را مدیریت کند و وضعیت خود را بهبود بخشد.