استامینوفن یا ایبوپروفن؛ کدام بهتر است؛ مقایسه عوارض جانبی و میزان اثرگذاری

استامینوفن و ایبوپروفن هر دو برای تسکین درد استفاده می‌شوند اما کدامیک از آن‌ها موثرتر است و کدامیک دارای عوارض جانبی کمتری است؟ در ادامه به مقایسه استامینوفن و ایبوپروفن می پردازیم تا بدانید ایبوپروفن خوبه یا استامینوفن.

استامینوفن بهتره یا ایبوپروفن

استامینوفن تنها برای تسکین درد و تب موثر است در حالی که ایبوپروفن علاوه بر تسکین درد و تب، در کاهش التهاب نیز بکار می‌رود. تفاوت‌های کلیدی بین استامینوفن و ایبوپروفن عبارتند از:

• برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که NSAID هایی از قبیل ایبوپروفن در تسکین درد موثرتر از استامینوفن هستند.
• ایبوپروفن یک NSAID است؛ در نتیجه، برای همه مناسب نمی‌باشد و می‌تواند منجر به عوارض جانبی گوارشی، قلبی-عروقی و مسمومیت کلیوی شود. در صورتی که کمتر از 1200 میلی‌گرم ایبوپروفن در روز مصرف شود، این عوارض جانبی به ندرت پیش می‌آیند.
• به نظر می‌رسد که عوارض جانبی استامینوفن بیشتر است و این ریسک با افزایش دوز مصرفی بیشتر هم می‌شود. هر دارویی که برای تسکین درد استفاده می‌شود، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن و به کمترین میزان ممکن باشد.
• هم استامینوفن و هم ایبوپروفن را می‌توان برای سردرد، تب و دردهای کم استفاده کرد اما ایبوپروفن برای رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات موثرتر است. ایبوپروفن همچنین به عنوان یک انتی بیوتیک برای درمان عفونت دندان استفاده می شود.

برند استامینوفن شامل نام‌هایی از قبیل تایلنول، ستا، اپرا و ماپاپ است. برخلاف NSAIDهایی از قبیل ایبوپروفن، از آن برای کاهش التهاب استفاده نمی‌شود. متخصصان دقیقاً نحوه‌ی عملکرد استامینوفن را نمی‌دانند اما باور بر این است که بر روی آنزیم‌های COX در مغز تاثیر می‌گذارد و تشکیل پروستاگلاندین‌ها را کاهش می‌دهد (پروستاگلاندین‌ها، موادی هستند که در طول آسیبی که منجر به درد و التهاب می‌شود، تولید می‌گردند).

اگرچه، این دارو بر روی آنزیم‌های COX تاثیر می‌گذارد اما به عنوان NSAID در نظر گرفته نمی‌شود. در برخی از کشورها، استامینوفن را پاراستامول می‌نامند.

ایبوپروفن نوعی NSAID است که درد، تب و التهاب را کاهش می‌دهد. ایبوپروفن مانع از آنزیم‌های COX می‌شود و نحوه‌ی عملکردش با استامینوفن تفاوت دارد. آن را به عنوان یک NSAID غیرانتخابی در نظر می‌گیرند زیرا مانع هم آنزیم‌های COX-2 (دخیل در سیگنال‌دهی درد و التهاب) و هم آنزیم‌های COX-1 (مرتبط با اثر محافظتی روی دیوار معده) می‌شود.

این عملکرد در تسکین درد و کاهش التهاب موثر است اما ممکن است عوارض جانبی گوارشی برای فرد پیش بیاید. برندهای ایبوپروفن موجود در آمریکا شامل ادویل، میدول، آی بی، موترین آی بی و پروپرینال می‌باشند.

استامینوفن یا ایبوپروفن، کدام یک از این دو تاثیر بلندمدتی دارند؟

تاثیر استامینوفن و ایبوپروفن هر دو برای یک مدت زمان مشخص است. استامینوفن با تسکین سریع درد برای مدت زمان کوتاه‌تری عمل می‌کند. تاثیر تسکین درد آن برای 3 تا 4 ساعت باقی می‌ماند. با این وجود، این نکته حائز اهمیت است که استامینوفن بیشتر از هر چهار تا شش ساعت یکبار مصرف نشود و حداکثر دوز مصرفی باید 4000 میلی‌گرم (4 گرم) در روز (24 ساعت) باشد. در برخی از موارد، مصرف روزانه (24 ساعت) نباید بیشتر از 3000 میلی‌گرم (3 گرم) باشد.

ایبوپروفن یک NSAID کوتاه اثر است که درد را سریع تسکین می‌دهد. اثرات تسکین درد آن تقریباً برای چهار ساعت باقی می‌ماند. همانند استامینوفن، استفاده از آن نیز برای تسکین درد شدید بهتر است. قرص‌ها یا کپسول‌های ایبوپروفنرا می‌توان هر چهار تا شش ساعت یکبار مصرف کرد. در صورتی که ایبوپروفن را بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید، حداکثر دوز مصرفی در طول یک روز، 1200 میلی‌گرم است. بدون مشورت با پزشک، مقدار زیادی ایبوپروفن در طول روز مصرف نکنید.

استامینوفن یا ایبوپروفن، کدامیک موثرتر هستند؟

استامینوفن، درد و تب را کنترل می‌کند در حالی که تاثیری بر التهاب ندارد. بنابراین، برای کشیدگی عضلاتی یا رگ به رگ شدن، ایبوپروفن موثرتر خواهد بود. مطالعه‌ای نشان داده است که استامینوفن در کنترل آرتروز (ورم استخوان‌ها و مفاصل) چندان موثر نمی‌باشد.

عوارض جانبی استامینوفن و ایبوپروفن

استامینوفن از قدیم به عنوان دارویی با کمترین عوارض جانبی شناخته شده است. با این وجود، مطالعه‌ی انجام گرفته در سال 2015، این فرضیه را زیرسوال برد و به این نتیجه رسید که دوزهای بیشتر از میزان توصیه شده دارای عوارض جانبی شبیه به داروهای NSAID ها می‌باشد (از جمله افزایش حمله‌ی قلبی و سکته، مشکلات گوارشی و خونریزی، و اثرات منفی بر روی کلیه).

مصرف این دارو برای بیشتر از 13 هفته نیز منجر به کاهش سطح هموگلوبین خون (مولفه ی حامل اکسیژن در خون) می‌شودکه شبیه به اثر دیده شده در ایبوپروفن است. متخصصان، استامینوفن را یک گزینه‌ی بی‌خطرتر در مقایسه با داروهای NSAIDها برای بزرگسالان می‌دانند؛ البته تا زمانی که در محدوده‌ی توصیه شده مصرف شود. افرادی که میزان بالایی استامینوفن مصرف می‌کنند، باید بدانند که این دارو ممکن است آسیب جدی به کبد وارد کند.

تمامی داروهای NSAIDها دارای عوارض جانبی گوارشی، قلبی-عروقی و آسیب به کلیه هستند، برخی کمتر و برخی بیشتر. ایبوپروفن در مقایسه با سایر داروهای NSAIDها دارای عوارض جانبی گوارشی کمتری است زیرا کوتاه اثر می‌باشد. دوز کم از ایبوپروفن (تا 1200 میلی‌گرم در روز) دارای ریسک کمتری از بیماری‌های قلبی-عروقی از قبیل حمله قلبی یا سکته است.

با این وجود، مصرف دوز بیشتر ایبوپروفن (تا حداکثر 2400 میلی‌گرم در روز) منجر به عوارض جانبی می‌شود. افرادی که تاکنون تجربه‌ی حمله ی قلبی یا سکته را داشته‌اند، پیش از مصرف هرگونه داروی NSAID باید با پزشک خود مشورت کنند. مطالعه‌ای نشان داده است که حتی یک یا دو دوز از ایبوپروفن یا دیکلوفناک (داروی NSAID دیگر)، خطر مشکلات قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.

داروهای NSADIها نباید بعد از عمل بای پس عروق کرونر (CABG) مصرف شوند. NSAIDها به واکنش‌های آلرژیک نیز ارتباط داده شده‌اند و می‌توانند با داروهای دیگری از قبیل وارفارین، دیورتیک‌ها، دابی گاتران، آسپرین و کلوپیدوگرل‌ها تداخل پیدا کنند.

مطالعات انجام گرفته در سال 2015 همچنین نشان داد که خطر بستری شدن ناشی از عوارض گوارشی در اثر ترکیب استامینوفن با داروهای NSAIDهایی از قبیل ایبوپروفن افزایش یافت. با این وجود، بسیاری از متخصصان همچنان مصرف استامینوفن و ایبوپروفن را برای مدت زمان کوتاهی (مثلاً چند روز) تحت نظارت پزشک بی‌خطر است. به منظور کاهش عوارض جانبی، بهتر است مثلاً استامینوفن را ساعت 8 صبح، ایبوپروفن را ساعت 12 ظهر و استامینوفن را 4 بعد از ظهر مصرف کرد.

چگونه می‌توان مضرات استامینوفن و ایبوپروفن را کاهش داد؟

برای استامینوفن، حداکثر دوز مصرفی روزانه‌ی توصیه شده برای افراد بالغ سالم، بیشتر از 4000 میلی‌گرم (4 گرم) در روز نیست. استامینوفن همچنین در بسیاری از داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا نیز وجود دارد. با این وجود، در برخی از افراد، دوز نزدیک به 4000 میلی‌گرم در روز می‌تواند برای کبد سمی باشد.

فکر نکنید که هر برند از استامینوفن یا ایبوپروفن حاوی همان مقدار از دارو یا دستورالعمل مصرف مشابه است. به عنوان مثال، تایلنول حاوی 325 میلی‌گرم استامینوفن در هر قرص است . این در حالی است که تایلنول اکسترا، 500 میلی‌گرم استامینوفن در هر قرص دارد. حداکثر دوز توصیه شده برای تایلنول اکسترا، 6 قرص در روز (3000 میلی‌گرم در روز) است و اغلب نباید در فواصل کمتر از 6 ساعت در روز مصرف شود.

هنگام مصرف ایبوپروفن، کمترین دوز مصرفی را برای کوتاه‌ترین زمان ممکن در نظر بگیرید (دوز کامل روزانه نباید بیشتر از 1200 میلی‌گرم باشد).

داروهای حاوی NSAID دیگر مانند ناپروکسین را همراه با ایبوپروفن مصرف نکنید. این داروها را همزمان با داروهای حاوی استامینوفن مصرف نکنید. در افراد مبتلا به بیماری قلبی یا کسانی که تجربه‌ی حمله‌ی قلبی یا سکته را داشته‌اند، مصرف ایبوپروفن باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک مصرف شود.

بیماران مسن‌تر، بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 یا کسانی که سابقه‌ی مشکلات گوارشی، کلیوی و قلبی داشته‌اند، ممکن است بیشتر از عوارض جانبی داروهای NSAID از قبیل مشکلات گوارشی، حملات قلبی یا مسمومیت کلیوی رنج ببرند. مصرف ایبوپروفن در این افراد باید پرهیز شود مگر آن که پزشک مصرف آن را مجاز بداند.