قرص پروژسترون از هورمون های زنانه ساخته شده است و برای درمان مشکلات جنسی و هورمونی خانم ها استفاده میشود. مصرف این قرص بدون نظر پزشک عوارض جبران ناپذیری را برای مصرف کننده خواهد داشت. در این مقاله شما را با قرص مدروکسی پروژسترون و نحوه مصرف و عوارض ناشی از آن آشنا میکنیم و خواهیم گفت آیا قرص مدروکسی پروژسترون باعث چاقی می شود؟
کاربرد قرص مدروکسی پروژسترون
نام تجاری قرص مدروکسی پروژسترون: Provera, Depo-provera, Climanor می باشد. قرص مدروکسی پروژسترون ، نوعی استروژن سنتزی است و برای بانوان کاربرد دارد. پروژسترون از هورمون هایی است که سیکل قاعدگی و تخمک گذاری را تنظیم میکند. پروژسترون به آماده سازی دیواره رحم برای بارداری و در هر ماه به تخریب دیواره رحم و شروع قاعدگی کمک میکند.
مدروکسی پروژسترون یک نوع هورمون زنانه است و در زنانی که باردار نیستند، استفاده می شود. این دارو برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم و دوره قاعدگی طبیعی در زنان کاربرد دارد. مدروکسی پروژسترون برای کاهش گرگرفتگی در یائسگی به عنوان جایگزین استروژن استفاده می شود. برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم یکبار در روز برای مدت ۵ -۱۰ روز در طول چرخه قاعدگی مصرف می شود. رایج ترین قرص برای درمان اختلالات سیکل قاعدگی است که بدلیل عدم تعادل هورمونی ایجاد شده است. اختلالات شامل خونریزی غیر طبیعی و نامنظم رحم، قطع شدن پریود، اندومتریوز و خونریزی شدید می باشد. مدروکسی پروژسترون برای القا خونریزی و یا بی نظمی در پریود استفاده میشود و به مدت کوتاه برای باردار شدن و تحریک تخمدان تجویز میشود.
قرص مدروکسی پروژسترون چاق کننده است؟
قرص مدروکسی پروژسترون افزایش وزن و چاقی شکمی همراه است. باید با ورزش و تحرک چاقی دور شکمتان را از بین ببرید و با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید.
انواع اشکال مدروکسی پروژسترون
فرم تزریقی مدروکسی پروژسترون برای جلوگیری از بارداری و قرص خوراکی برای هورمون درمانی جایگزین در دوران یائسگی استفاده میشود.
این دارو مصارف گسترده‌ای دارد و با تجویز پزشک توصیه میشود.
قبل از شروع مصرف مدروکسی پروژسترون
اگر بارداری هستید یا کودکتان را شیر میدهید و یا خونریزی زیاد و یا غیرطبیعی در ماه دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
چنانچه سابقه بیماری‌های قلبی و عروقی دارید، پزشک را در جریان قرار دهید.
اگر میگرن، آسم، دیابت یا فشار خون بالا دارید، پزشک را مطلع کنید.
اگر سابقه اختلالات انعقادی خون و تشکیل لخته ی خون در پا یا ریه ها را دارید، به پزشک اطلاع دهید.
سابقه اختلالات کبدی یا کلیوی خود را به پزشک بگویید.
اگر سابقه ابتلا به افسردگی دارید، پزشک را در جریان قرار دهید
چنانچه سابقه ابتلا به سرطان پستان یا سرطان رحم و تخمدان ها را دارید، به پزشک اطلاع دهید.
اگر مبتلا به بیماری عروقی پورفیری میباشید، به پزشک بگویید.
حساسیت به این دارو یا داروهای دیگر مشابه به این دارو را به پزشک اطلاع دهید.
نحوه ی صحیح مصرف مدروکسی پروژسترون
قرص مدروکسی پروژسترون را طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
مدروکسی پروژسترون را هر روز و یا در روز خاصی از دوره ی ماهیانه مصرف نمایید.
قبل و پس از غذا مصرف کنید. توصیه میشود به صورت کامل همراه یک لیوان آب میل کنید.
در زمان مشخصی از روز مصرف کنید تا با مصرف منظم ، اثرات مطلوب درمانی را مشاهده نمایید.
در صورت فراموشی یک نوبت دارو تا یادتان آمد فوری آن را مصرف نمایید. اگر زمان کمی تا نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را مصرف نکرده و نوبت بعدی را طبق روال مصرف کنید.
توصیه قبل از مصرف مدروکسی پروژسترون
پزشک آزمایشات و معاینات دوره‌ای مثل آزمایش پاپ اسمیر و معاینات پستان سالانه را تجویز میکند. این قرص برای جلوگیری از بارداری نیست. اگر مبتلا به دیابت می باشید باید قند خون خود را به صورت منظم بررسی نمایید. از مصرف سیگار و الکل در مدت درمان با مدروکسی پروژسترون اجتناب کنید. اگر علائمی مانند ضعف ناگهانی، تغییرات در بینایی، مشکل تکلم، سردرد شدید، درد ساق پا و کشیدن پا هنگام حرکت، تنگی نفس، درد قفسه ی سینه، خونریزی غیر طبیعی واژن و افسردگی دارید فوری به پزشک مراجعه کنید. بروز خونریزی لثه وجود دارد. لذا از مسواک نرم استفاده شود و بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
تا سه ماه پس از قطع این دارو، اقدام به بارداری نکنید. در مدت درمان پوست به آفتاب حساس می شود. از محصولات ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده نمایید.
عوارض جانبی مدروکسی پروژسترون
- سر درد: سردرد شدید و ادامه‌دار
احساس تهوع: مصرف غذایی سبک و ساده و پرهیز از غذاهای پرچرب و پر ادویه در کاهش این عارضه کمک میکند. - خونریزی نامنظم ماهیانه، حساس شدن سینه ها، تغییرات ناگهانی وزن، سرگیجه، خستگی، اختلال در خواب شبانه، افزایش یا کاهش میل جنسی، تغییر اخلاق و رفتار و تغییرات در بروز احساسات، لکه های صورت و آکنه، تغییرات در رشد مو، ورم پا و مچ به پزشک خود اطلاع دهید.
- سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، عصبانیت
- غدد درون ریز و متابولیسم: آمنوره، افزایش وزن، اختلالات قاعدگی
- گوارشی: درد شکمی
- سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، اضطراب، افسردگی، بی خوابی، تحریک پذیری، خستگی
- پوستی: آکنه ولگاریس، ریزش مو، راش پوستی
- غدد درون ریز: کاهش میل جنسی، تغییر در خونریزی ، خونریزی شدید و طولانی شدن قاعدگی و گرگرفتگی.
- گوارشی: نفخ شکم، اسهال، تهوع
- ادراری تناسلی: پاپ اسمیر غیر طبیعی، واژینوز باکتریال، حساسیت به لمس در پستان، قاعدگی دردناک، درد پستان، عفونت مجاری ادراری، خونریزی رحمی، خونریزی واژینال، واژینیت، کاندیدیازیس ولوواژینال، لکوره (ترشحات سفید یا زرد واژن)
- عفونت: آنفلوانزا
- موضعی: درد، آتروفی و پینه در محل تزریق
- عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، کمردرد، درد دست و پا، کرامپ پا، ضعف
- تنفسی: برونشیت، فارنژیت، سینوزیت، عفونت تنفسی
- سیستم اعصاب مرکزی: سرخوشی، کسالت
- غدد درون ریز و متابولیسم: سندرم کوشینگ، افزایش کلسیم خون، لیپودیستروفی
- ادراری تناسلی: لکه در موقع ادرار، خونریزی بین دو دوره قاعدگی
- موضعی: ندول در محل تزریق، حساسیت به لمس در محل تزریق
مکانیسم اثر مدروکسی پروژسترون
- تبدیل اندومتر قابل تکثیر به اندومتر ترشحی
- کاهش هایپرپلازی اندومتر و کاهش خطر بروز تومور و سرطان
- جلوگیری از تخمک گذاری و نازک شدن اندومتر
- آتروفی اندومتر، کاهش رشد بافت و کم شدن درد اندومتریوز
- سرکوب استرادیول سبب کاهش درد ناشی از اندومتریوز می شود.
فارماکوکینتیک مدروکسی پروژسترون
- جذب این دارو از دو طریق: خوراکی سریع تر و عضلانی آهسته تر است.
- فراهمی زیستی اش %10-0.6 است
- شروع اثر درمان با این دارو از زمان تخمک گذاری تا 10 ماه پس از آخرین تزریق است.
- طول اثر داخل عضلانی این دارو 3 ماه است.
- پیک پلاسمایی این دارو بصورت خوراکی 4-2 ساعت، عضلانی 3 هفته، زیرجلدی 1 هفته
- %90-86 این دارو به آلبومین متصل شده است. (عدم اتصال به گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی)
- متابولیسم اش کبدی است. (از طریق هیدروکسیلاسیون و کونژوگه شدن)
- نیمه عمر خوراکی 17-12 ساعت، عضلانی 50 روز، زیرجلدی 43 روز است.
- دفع این دارو از راه ادرار و کلیه است.
منع مصرف مدروکسی پروژسترون
اين دارو در صورت بارداری، خونريزي ، اختلالات كبدي و يا بيماري هاي مربوط به كبد، بيماري حاد عروقی، سرطان سینه نبايد تجویز شود.
- تداخل مدروکسی پروژسترون با غذا
در صورت مصرف با غذا تاثیرگذاری نوع خوراکی مدروکسی پروژسترون زیاد میشود. ولی نیمه‌عمر دارو تغییری نمی‌کند.
- تداخلات دارویی قرص مدروکسی پروژسترون
لیستی از داروهای تجویزی و دمنوش گیاهی و مکملها که مصرف میکنید را در اختیار پزشک قرار دهید.
برخی از داروهایی که با مدروکسی پروژسترون تداخل دارند:
آمفتامین، داروهای تیروئید، دیفن هیدرامین، سیپروفلوکساسین کلووفین، دولوکستین، استرادیول، اسیدهای چرب اشباع شده امگا ۳، لسیلالوپرام، پرگابالین، لونورژسترول، مونته لوکاست، لووتیروکسین، تستوسترون، سیانوکوبالامین، اسیدآسکوربیک، کولکالسینوول، مولتی ویتامین، سرترالین ، سیتریزین است.
داروهای ضد بارداری به دلیل دوزی از پروژسترون می‌توانند اشتها را افزایش دهند. احتباس آب ناشی از مصرف این داروها باعث افزایش وزن میشود. قرص‌های ضد بارداری که دوز پایینی استروژن دارند تاثیری بر افزایش وزن نداشته اند. قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.
دلایل افت و کمبود پروژسترون در بدن
- استرس شدید
استرس از مهم ترین علل کمبود پروژسترون در افراد است. افزایش سطح هورمون کورتیزول باعث مسدود شدن گیرنده های پروژسترونی و کاهش عملکرد پروژسترون در بدن می شود.
- استروژن های محیطی
ترکیبات شیمیایی مشابه استروژن ها در غذاهای مصرفی وجود دارد . زاینواستروژن ها باعث شده بدن پاسخ قوی به استروژن داده و منجر به کاهش تولید و ابتلا به کمبود پروژسترون در بدن خواهد شد.
- افراط در ورزش
ورزش افراطی باعث افت پروژسترون شده است. برای تاثیرات بهینه ورزش متوسط روزانه 30 تا 60 دقیقه ورزش کنید.
شایع ترین علامت های کمبود پروژسترون در خانم ها
- اختلالات قاعدگی و عدم باروری
- انواع آکنه و جوش های پوستی، شکنندگی ناخن
- افسردگی، استرس و تغییرات خلق و خو
- کاهش سرعت متابولیسم، چاقی شکم و افزایش تمایل به شکر
- میگرن، دردهای مفصلی و آلرژی
روش های افزایش طبیعی پروژسترون
برخی غذاها تاثیر مثبتی بر پروژسترون بدن دارند، مثل :
- ویتامین سی و ای
- زینک
- ال آرژنین
- گیاه پنج انگشت
- فرآورده هایسویا
امیدواریم توانسته باشیم به شما آگاهی لازم را راجع به داروی مدروکسی پروژسترون بدهیم. لطفا از مصرف خودسرانه این دارو بدون انجام آزمایشات لازم و معاینات توسط پزشک زنان خودداری کنید.
