مدت زمان جایگزینی خون از دست رفته بعد از اهدای خون

اهدای خون ساده است اما تاثیر زیادی در زندگی خود فرد و گیرندگان خون دارد. اهدای خون نه تنها جنبه بشردوستانه برای کمک به نیازمندان خون را دارد، بلکه برای سلامت خود خون دهنده هم مفید است. در این مقاله با اهدای خون و مدت احیای خون پس از اهدای خون آشنا خواهید شد.

هر آنچه که درباره اهدای خون باید بدانید

گاهی صحبت های ضد و نقیضی درباره اهدای خون می شنویم برخی می گویند اهدای خون مضر است و خونی که اهدا می شود مدت ها طول می کشد تا جایگزین شود اما برخی معتقدند که اهدای خون نه تنها مضر نیست بلکه مفید است و نه تنها به سرعت خون جدید ساخته می شود بلکه باعث می شود از مزایای بیشمار دیگری نیز بهره مند شویم. در ادامه ضمن پاسخ به سوال مدت زمان جایگزینی خون از دست رفته بعد از اهدای خون اطلاعات مفید دیگری در رابطه با اهدای خون تقدیم شما می گردد.

درد در طی اهدای خون

بافت نرم جلوی بازوی خود را نیشگون بگیرید. احساس نیشگون شبیه ورود سوزن به بازو است و در همین حد درد دارد.

مدت زمان اهدای خون

مراحل اهدای خون یک ساعت طول می کشد این زمان در هر فرد متفاوت است.

سن مناسب اهدا خون

اهداکنندگان نباید کمتر از ۱۷ سال باشند. وزن فرد اهداکننده باید ۱۱۰ پوند بوده و از سلامت برخوردار باشد.

مراحل اهدای خون

اهدای خون شامل مراحل زیر است:

ثبت نام در سایت یا مراجعه حضوری

• ابتدا فرم ثبت نام اهداکننده را تکمیل کرده و اطلاعاتی مانند نام، آدرس، شماره تماس و شماره شناسایی اهداکننده میباشد.
• کارت اهدا، گواهینامه رانندگی یا دو نوع کارت شناسایی دیگر را از شما میخواهند.

معاینه فیزیکی

• در یک گفتگو در مورد سابقه پزشکی و شرح حال فرد دهنده خون سوال میشود.
• دمای بدن، وضعیت هموگلوبین و فشار خون بررسی خواهد شد.

انجام اهدای خون توسط کارشناس

• ناحیه خونگیری در جلوی بازوی تمیز کرده و یک سوزن استریل جدید وارد می کنیم.
• پس از جمع آوری حجم مشخصی از خون فرآیند اهدا کامل شده و بانداژی را روی بازوی شما قرار می دهد.
• خون اهدایی جان سه نفر را نجات میدهد. گلبول های قرمز اهداشده همیشه دوام ندارند و ماندگاری آنها ۴۲ روز است. یک اهداکننده سالم هر ۵۶ روز یکبار برای اهدای خون اقدام کند.

برای اینکه بدانید چه آزمایشاتی روی خون اهدایی انجام می شود؟ کلیک کنید.

تغییرات ایجاد شده پس از اهدای خون

• 20 دقیقه پس از اهدای خون، گردش خون نظم خود را می یابد.
• 24ساعت پس از اهدای خون، مایع از دست رفته جبران می شود.
• 48 ساعت پس از اهدای خون پروتئین خون کامل می شود.
• دو هفته پس از اهدای خون گلبول های از دست رفته، جایگزین می شوند.
• هشت هفته پس از اهدای خون آهن از دست رفته در مردان به تعادل می رسد. تعادل آهن خون در زنان 12 هفته
• طول میکشد و برای گیاهخواران طولانی تر است.
• گلبول‌های قرمز هر 120 روز یک‌بار در بدن از بین می‌رود و دوباره بازسازی می‌شود، فرد سالم با اهدای خون هر سه ماه یک‌بار در آقایان و هر 4 ماه یکبار در خانم‌ها، گلبول‌های جوان را جایگزین گلبول‌های پیر میکند.

مدت زمان جایگزینی خون پس از اهدا خون

پلاسمای خون اهدایی در ۲۴ ساعت جایگزین می شود. جایگزینی کامل گلبول های قرمز ۴ تا ۶ هفته زمان نیاز دارد. بین هر اهدای خون کامل حداقل به هشت هفته زمان نیاز دارد.

اهدای خون خوب است یا بد

برای آنکه بتوانید خون اهدا کنید باید اهدای خون برای سلامتی بدن شما و برای فردی که خون شما به وی تزریق گردد، نباید مشکل ساز شود.

از دست دادن بیش از اندازه خون خطرناک است اما بسیاری نیم لیتر خون را اهدا می کنند.

 تغییراتی که بعد از اهدای خون در سیستم قلبی عروقی ایجاد می شود

فشار خون داوطلب برای مدت کوتاهی کاهش می یابد، خون کمتر، فشار را کاهش می دهد.
اهدای مرتب خون در افرادی با فشار خون بالا در طولانی مدت، فشار خون را کاهش می دهد. اهداکنندگان خون کمتر درگیر بیماری قلبی میشوند.

در یک میلی لیتر خون پنج میلیارد گلبول قرمز، 200 میلیون سلول خونی و پنج تا 10 میلیون سلول گلبول سفید وجود دارد. در اهدای خون تنها خون اهدا نمی شود، بلکه مقدار زیادی از سلول های خونی و آهن خون اهداکننده کاهش می یابد.

وجود آهن در انتقال اکسیژن در سلول های قرمز خون حیاتی است، اما افزایش آهن در خون به گرفتگی دیواره رگ ها منجر میشود. زنان در عادت ماهانه خود، خون بسیاری از دست می دهند و کمبود آهن بیشتری نسبت به مردان دارند. اگر سطح آهن خون اهداکننده پایین باشد باید از قرص آهن خون استفاده شود.

اگر گردش خون به علت کاهش سریع خون مختل شود، امکان سرگیجه یا غش در اهدا کننده خون بوجود می آید.

توصیه ها پس از اهدای خون

• بعداز اهدای خون 10 تا 15 دقیقه روی تخت خونگیری استراحت کنید. قبل از اجازه پزشک مربوطه از تخت خونگیری بلند نشوید.
• به هنگام بلند شدن از تخت با تکیه بر دستی که از آن خون اهدا کرده اید بلند نشوید. برای بلند کردن شما از روی تخت کارشناسان به شما کمک می کند.
• بعداز اهدا خون فورا باید شربت یا شیرینی به شما داده شود.
• بعد از اهدای خون بلافاصله به زندگی روزمره برگردید و پیاده روی کنید.
• تا یکروز پس از خونگیری بغیر از پیاده روی، تمرینات بدنی سنگین نکنید.
• اگر خلبان و یا راننده وسایل نقلیه سنگین هستید ، 24 ساعت پس از اهدای خون ، رانندگی و هدایت هواپیما توصیه نمی شود.
• تاچند ساعت ، چسبی روی دست خود که از آنجا خونگیری شده است را برندارید.
• در 24 ساعت پس از اهدا خون، مایعات فراوان صرف کنید.
• بعداز اهدای خون ، مصرف اضافی مواد غذایی مکمل ومقوی لازم نیست. سلولهای خون شما جایگزین می شود. اما درصورت تمایل مصرف محدود قرص های حاوی ترکیبات آهن و ویتامین سی در روزهای بعد از اهدای خون ، با نظر پزشک مشکلی ندارد.
• پس از اهدای خون از مصرف دود دوری کنید. قبل از اهدای خون و بعد از آن از مواد ادرار آور استفاده نکنید.
• کبودی جزئی در ناحیه ورود سوزن بدلیل جمع شدن خون ، در بافت های اطراف محل خونگیری است در 3-2 روز خودبخود برطرف خواهد شد.
• اگر از محل خونگیری، خونریزی رخ داد دست خود را بالا نگه داشته و با یک گاز استریل کف دست خود به آن فشار آورید تا خونریزی متوقف شود
• اگر در روز یا روزهای بعد در ناحیه ورود سوزن دردی احساس کردید از مسکن های معمولی نظیر استامینوفن ویا بروفن استفاده کنید.
• اگر در 2 هفته پس از اهدای خون ، دچار بیماری های عفونی شده اید، به پایگاه انتقال خون اطلاع دهید.
• اگر در 6 ماه پس از اهدای خون ، دچار یرقان و یا ایدز و سفلیس شده اید ، پایگاه انتقال خون را در جریان قرار دهید.
• با اهدای خون ، تا نیم کیلوگرم از وزن بدن بطور موقت کم شده و مربوط به حجم خون اهدا شده است وکاهش در وزن ، با صرف آبمیوه و غذا جبران می شود.
• چندساعت قبل از اهدای خون، آب بنوشید تا خون شما رقیق شود.
• قبل از اهدای خون غذاهای سالم میل کنید و از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.
• دو روز قبل از اهدای خون، از مصرف آسپیرین خودداری کنید.
• در حین اهدای خون آرامش داشته باشید.
• با معده خالی خون اهدا نکنید. غذای مناسب بخورید.
• اگر در حین اهدای خون دچار تهوع و استفراغ شوید، قبل از اهدا چیزی میل نکنید.
• لباس‌هایی با آستین کوتاه بپوشید یا لباس‌هایی که آستین آنها به راحتی بالا برود تا در حین اهدای خون دچار مشکل نشوید.
• فرد متخصص با بررسی خودش تشخیص میدهد که از هر بازویی که مناسب‌تر است، برای گرفتن خون استفاده کند.
• بعد از اهدای خون، مصرف مواد قندی خوراکی داشته باشید.
• اگر حین اهدای خون، احساس سرما کردید، پتویی روی شما کشیده میشود. احساس سرما به دلیل افت فشارخون است.
• بعد از اهدای خون برای مدتی به صورت خوابیده بمانید و بعد کمی بنشینید و به تدریج بایستید.
• اگر پس از اهدای خون، سردرد و سرگیجه داشتید، دراز بکشید.

19 تصور نادرست در مورد اهدای خون

1.اهدای خون دردناک است!

واقعیت: درد ناشی از اهدای خون، حس سوزن سوزن شدن است.

2.سلامتتان پس از اهدای خون بخطر میافتد!

واقعیت: اگر از سلامت برخوردار باشید، بهبودی کامل تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت پس از اهدا به دست می‌آورید.

3.اهدای خون زمانبر است!

واقعیت: یک جلسه اهدای خون کمتر از یک ساعت زمان می‌برد.

4.ویروس ها از طریق اهدای خون منتقل میشوند!

واقعیت: استریلیزه بودن در تمامی مراحل رعایت می‌شود و از وسایل یکبار مصرف استفاده میشود.

5.مقدار خون در بدن هر فرد محدود است!

واقعیت: در هر جلسه اهدای خون حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ میلی لیتر خون از اهداکننده دریافت می‌شود.

6.افرادی که مصرف دارو دارند نمی‌توانند خون اهدا کنند!

واقعیت: وابسته به نوع داروی مصرفی ممکن است تا مدتی شاید نتواند خون اهدا کند.

7.افراد سالمند نمی‌توانند خون اهدا کنند!

واقعیت: هر فرد سالم و سرحال تا ۶۰ سالگی می‌تواند خون اهدا کند.

8.خون می‌تواند به طور مصنوعی ساخته میشود!

واقعیت: خون را نمیتوان به طور مصنوعی ساخت.

9.ذخیره خون نامحدود است!

واقعیت: خون طبیعی بوده و عمر مفید محدودی دارد.

10.پس از اهدای خون در ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی شرکت نکنید!

واقعیت: اهدای خون مشکلی در اعمال فیزیکی بدن ایجاد نمی‌کند.

11.خون گیاهخواران آهن کافی ندارد!

واقعیت: افراد گیاهخوار می‌توانند خون اهدا کنند. با رژیم غذایی متعادل پس از اهدای خون جایگزین می‌شود.

12.دورگه بودن یا از چند نژادها قابلیت اهدا خون ندارند!

واقعیت: نژاد و قومیت ربطی به اهدا خون ندارد.

13.اگر آنتی‌بیوتیک مصرف کنید، میتوانید خون اهدا کنید!

واقعیت: دو هفته از بهبودی عفونت باید گذشته باشد.

14.زنان باردار می‌توانند خون اهدا کنند!

واقعیت: زنان باردار بهتر است خون اهدا نکنند.

15.اگر در دوران قاعدگی باشید، نمی‌توانید خون اهدا کنید!

واقعیت: در دوران قاعدگی نیز می‌توان خون اهدا کرد. بهتر است تا زمان پایان قاعدگی برای اهدای خون صبر کنید.

16.مسافرت بر اهدای خون تأثیر نمی‌گذارد!

واقعیت: خیر،‌ سفر به برخی از نقاط جهان  توانایی شما را برای اهدای خون تحت تأثیر قرار دهد.

17.در صورت داشتن خال‌کوبی به هیج‌وجه نمی‌توان خون اهدا کرد!

واقعیت: اگر به تازگی خال‌کوبی انجام داده‌اید باید صبر کنید تا بتوانید دوباره خون اهدا کنید.

18.اگر طب سوزنی انجام داده باشید، نمی‌توانید خون اهدا کنید!

واقعیت: پس از انجام طب سوزنی هم ممکن است بتوانید خون اهدا کنید. اما باید انجام دادن طب سوزنی خود را اعلام کنید.

19.یک بار در سال خون اهدا شود!

واقعیت: مردان می‌توانند حداکثر چهار بار در سال خون اهدا کنند و توصیه‌ها برای زنان در مورد اهدای خون سالانه سه بار است.

مزایای اهدا خون

یکی از مهم‌ترین فواید اهدای خون برای هر فردی، مطلع شدن از وضعیت جسمی فرد از طریق مجموعه تست‌هایی است که سازمان انتقال خون بر روی خون اهدایی انجام می‌دهد و اهدا کننده یک چکاپ کامل از خود انجام داده است. تنظیم گردش خون، وادار کردن مغز استخوان به ساخت گلبول‌های خونی و رضایت اهدا کننده از اهدای خون از دیگر مزایای اهدای خون است. برای خواندن جزئیات بیشتر از فواید اهدای خون کلیک کنید.

مواد مغذی مورد نیاز برای خون‌سازی پس از اهدا خون

در فرآیند خون‌سازی مجموعه‌ای از آنزیم‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم است. نبود یا کمبود هر کدام باعث توقف یا کند شدن این فرآیند شود.

• از مهم‌ترین ویتامین‌های مورد نیاز برای تولید سلول‌های خونی برخی ویتامین‌های گروه B و ویتامین سی که در جذب آهن کمک می‌کند.
• کمبود ویتامین‌های فولات و B12 باعث آنمی‌های مگالوبلاستیک و ماکروسیتیک می‌شود و گلبول‌های قرمز بزرگ شده و کارایی خود را از دست می‌دهند.

پس از اهدای خون به دستورات متخصصین در مرکز اهدای خون توجه کافی داشته باشید و توصیه های آنها را مو به مو رعایت کنید تا از بروز عوارض و مشکلات ناخواسته جلوگیری شود.