حتما احساس سقوط و پرت شدن در خواب را تجربه کرده اید، اما آیا درباره علت احساس افتادن از بلندی در خواب فکر کرده اید؟ باید یکی از آرامش بخش ترین اوقات روز باشد. شما به رختخواب می روید، احساس راحتی می کنید، احساس می کنید که مغزتان به آرامی در حال کند شدن است و ناگهان احساس سقوط شما را از این آرامش دور می کند. مثل این است که هنگام بالا رفتن از پله ها تعداد پله ها را اشتباه شمرده اید و پای شما بین زمین و هوا معلق مانده است و این اصلا خوشایند نیست!
دلیل علمی افتادن از بلندی در خواب چیست؟ این حس سقوط در حین خواب، پدیده ای است که با عنوان پرش هیپنیکی شناخته می شود و گاهی اوقات با یک توهم بصری همراه است. ممکن است نام های «توهمات هیپناگوژیک» یا «تشنج میوکلونیک» را شنیده باشید، اما در این مقاله برای راحتی تنها از عنوان پرش هیپنیکی استفاده می کنیم.
پرش هیپنیکی یا احساس سقوط در خواب چیست؟
پرش هیپنیکی یا حس سقوط در خواب وقتی رخ می دهد که ماهیچه ها (معمولا در ماهیچه های پا) به طور غیرارادی به سرعت منقبض می شوند، تقریبا مانند یک اسپاسم. اگرچه دلایل این امر هنوز به خوبی مشخص نشده است، اما یک دیدگاه بیان می کند که حداقل دو عملکرد مهم در عین حال مرتبط با یکدیگر را درگیر می کند.
این بیداری ناگهانی به ما اجازه می دهد تا برای آخرین بار محیط پیرامون خود را بررسی کنیم، فرصتی برای اطمینان از این که خوابیدن بی خطر خواهد بود. ممکن است به طور تصادفی در جایی خطرناک خوابیده باشید.
یکی دیگر از عملکردهای تکاملی این است که به ما اجازه می دهد تا ثبات وضعیت بدن خود را قبل از خواب بررسی کنیم، به خصوص اگر قرار است روی یک مکان بی ثبات بخوابیم. این حس به ما امکان می دهد تا ثبات پاهای خود را قبل از خواب امتحان کنیم.
یک نظریه دیگر بیان می کند که حس سقوط در خواب عمدتا نشانه ای از سیستم فیزیولوژیکی فعال ما است که در نهایت تسلیم خواهد شد. اگرچه گاهی اوقات طول می کشد، اما با رسیدن به حالت خواب این سیستم از حالت فعال و ارادی به حالت آرامش و در نهایت فلج بدنی می رسد.
در اصل، حس سقوط در خواب می تواند نشانه ای از تغییر نهایی بین سیستم فعال کننده شبکه مغز (که از انتقال دهنده های عصبی برانگیختگی برای کمک به بیداری استفاده می کند) و هسته پیشاپتیک بطنی جانبی (که از انتقال دهنده های عصبی بازدارنده برای کاهش بیداری و بهبود خواب استفاده می کند) باشد.
علت احساس افتادن از بلندی در خواب چیست؟
در هر صورت، اگرچه در بیشتر موارد یک پدیده طبیعی و نرمال است، اما می تواند یک تجربه نگران کننده و ترسناک باشد. در موارد شدید؛ چه به لحاظ دفعات تکرار، سرعت و شدت سقوط؛ می تواند باعث بیدار ماندن افراد شود، مانع از ورود آن ها به فرآیند طبیعی خواب شود و در نتیجه در طولانی مدت به شکلی از بی خوابی تبدیل شود.
از آنجایی که پرش هیپنیکی به فعالیت حرکتی مرتبط می شود، هر چیزی که باعث شود سیستم حرکتی شما در طول شب فعال باقی بماند موجب افزایش احتمال بروز این حس در فرد خواهد شد، و البته یک مورد شدیدتر.
به این ترتیب، کافئین (یا سایر محرک ها) و/یا ورزش شدید در ساعات پایانی روز (مقاله چرا قبل از خواب نباید ورزش کرد را بخوانید) و سطح بالای استرس و اضطراب در شب با افزایش احتمال پرش هیپنیکی ناگهانی در ارتباط است. در نتیجه تا جای ممکن باید از آن ها اجتناب کرد. سایر عوامل موثر عبارتند از خستگی بیش از حد، کم خوابی یا داشتن برنامه خواب نامنظم. در اینجا، داشتن یک الگوی خواب و بیداری منظم می تواند موثر باشد.
علت از بلندی افتادن در خواب از نظر تغذیه ای
در نهایت، از نقطه نظر تغذیه ای، بیان می شود که کمبود منیزیم، کلسیم و/یا آهن می تواند در افزایش احتمال تجربه حس سقوط در خواب موثر باشد. باتوجه به آنچه گفته شد، همچنین بیان شده است که حس سقوط در خواب را می توان از طریق تحریک حسی در طول دوره شروع خواب برانگیخت. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که محیط خواب خنک، ساکت و تاریک باشد تا دفعات تکرار و شدت این تکان ها کاهش یابد.
در واقع تحقیقات بسیار کمی در مورد این موضوع انجام شده است، احتمالا به این دلیل که تا حد زیادی به عنوان یک پدیده طبیعی در نظر گرفته می شود و ارائه یک درمان قطعی برای آن دشوار است. با این وجود، ما می دانیم که با افزایش سن تعداد دفعات پرش هیپنیکی به طور طبیعی کاهش می یابد.
مسئله اصلی که باید اینجا در نظر بگیریم این است که آیا این باعث مختل شدن خواب شما شده است یا نه؟ اگر این چنین است، زمان آن فرارسیده است که به یک متخصص خواب مراجعه کنید. مشکل این است که اختلالات خواب زیادی وجود دارند، ازجمله آپنه خواب که علائم مشابه ای دارند.
اگر به هیچ نتیجه ای نرسیدید، شاید مقصر ژنتیک شماست.
