اسهال یا مدفوع آبکی در بدترین زمان ممکن مانند تعطیلات یا رویداد های خاص می تواند خجالت آور و مزاحم باشد. اما در حالی که اسهال معمولاً خود به خود بعد از دو تا سه روز برطرف می شود، چند روش سریع درمان اسهال وجود دارد که زودتر از سایر روش ها اثر می کند و کمک می کند که از شر اسهال خلاص شویم. به خواندن این مقاله ادامه دهید تا با پنج روش سریع برطرف کردن اسهال و همچنین، دلایل متداول ایجاد اسهال و نکات پیشگیری از اسهال آشنا شوید.
فهرست مطالب
راه های درمان سریع اسهال
داروی ضد اسهال
برای برخی از افراد، اسهال چیزی جز یک مزاحمت کوچک نیست و اجازه می دهند تا دوره اش را بگذراند و برطرف شود؛ به خصوص این که برخی از موارد کمتر از 24 ساعت طول می کشد. بهتر است نزدیک خانه یا سرویس بهداشتی بمانید و به منظور پیشگیری از کم آبی، مایعات مصرف کنید.
اما اگر نتوانید در خانه بمانید، چه؟
در این صورت، داروی ضد اسهال بعد از مصرف اولین دوز، علائم اسهال را تا حدودی یا به طور کامل برطرف می کند. به دنبال دارو های بدون نسخه‌ای از قبیل ایمودیوم و پپتو بیسمول باشید که به ترتیب حاوی لوپرامید و بیسموت ساب سیترات هستند.
ماده فعال موجود در ایمودیوم سریع عمل می کند زیرا سرعت حرکت مایع درون روده را کاهش می دهد. این امر منجر به بازیابی سریع عملکرد طبیعی روده می شود. از سوی دیگر، پپتو بیسمول باکتری های مولد اسهال در روده را از بین می برد.
آب برنج
آب برنج یکی دیگر از دارو های سریع و موثر برای برطرف کردن اسهال است. یک فنجان برنج و دو فنجان آب را حدود 10 دقیقه یا تا زمانی که آب کدر شود، بجوشانید.
برنج را صاف کرده و آب آن را برای مصرف نگه دارید. آب برنج نه‌تنها مایعات بدن را برای پیشگیری از کم آبی تامین می‌کند، بلکه می تواند مدت زمان اسهال را نیز کاهش دهد. آب برنج دارای اثر چسبنده در دستگاه گوارش است و در نتیجه مدفوع را سفت تر و حجیم تر می کند.
پروبیوتیک ها مثل ماست
مصرف مکمل های پروبیوتیک یا خوردن غذا های حاوی پروبیوتیک از قبیل برخی از برند های ماست، نیز می تواند اسهال را متوقف کند.
گاهی اوقات، اسهال به دلیل عدم تعادل باکتری در روده ایجاد می شود. پروبیوتیک ها با افزایش سطح باکتری های خوب به برقراری مجدد این تعادل کمک می کنند. این امر می تواند عملکرد طبیعی روده را بهبود بخشد و مدت زمان اسهال را کاهش دهد.
آنتی بیوتیک ها
اسهال ناشی از باکتری یا انگل ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک مانند تتراسایکلین داشته باشد. در این حالت، اسهال ممکن است به دلیل تماس با غذا یا آب آلوده، اغلب در هنگام مسافرت، به وجود آید.
به خاطر داشته باشید که زمانی که عفونت های ویروسی دلیل اصلی اسهال هستند، آنتی بیوتیک‌ها تاثیری ندارند. این نوع اسهال باید دوره‌ی طبیعی خود را طی کند.
رژیم غذایی BRAT (موز، برنج، سس سیب و نان تست)
یکی از روش های فوری درمان سریع پیروی از رژیم غذایی BRAT است. رژیم غذایی معروف به BRAT نیز ممکن است اسهال را در زمان کوتاه تری برطرف کند.
BRAT مخفف موز، برنج، سس سیب و نان تست است. این رژیم غذایی به این دلیل موثر است که از غذاهای حاوی نشاسته و کم فیبر تشکیل شده است. این غذاها باعث سفت شدن مدفوع در دستگاه گوارش می شود و از آنجایی که آن ها بی بو و بی مزه هستند، احتمال تحریک معده و در نتیجه، بدتر شدن اسهال کمتر است.
در کنار این موارد، می توانید کراکر نمکی، آبگوشت و سیب زمینی هم بخورید.
دلایل ایجاد اسهال چیست
دانستن علت اصلی ایجاد اسهال می تواند به شما در پیشگیری از اسهال در آینده کمک کند. علل شایع اسهال عبارتند از:
ویروس معده
گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده) یکی از علل اصلی اسهال است. همراه با مدفوع آبکی، ممکن است موارد زیر نیز رخ دهند:
- دل درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب با درجه پایین
این ویروس ها شامل نورو ویروس و روتاویروس هستند که می توانند پس از خوردن یا نوشیدن غذای آلوده یا به اشتراک گذاری وسایل شخصی با فرد آلوده ایجاد شوند.
دارو
حساسیت به برخی داروها نیز ممکن است باعث اسهال شود. این نوع اسهال پس از مصرف آنتی بیوتیک‌ها، مسکن‌ها یا دارو های ضد سرطان رخ دهد.
مسمومیت غذایی
در صورت مصرف غذای آلوده به باکتری، انگل یا سموم، اسهال ناشی از مسمومیت غذایی رخ می دهد. مسمومیت غذایی به دلیل باکتری های زیر رخ می دهد:
- سالمونلا
- coli
- لیستریا مونوسیتوژنز
- کلستریدیوم بوتولینوم (بوتولیسم)
آلرژی یا حساسیت غذایی
اگر به لاکتوز حساسیت دارید، ممکن است اسهال پس از خوردن لبنیات ایجاد شود. این لبنیات شامل شیر، پنیر، بستنی و ماست است.
داشتن آلرژی یا حساسیت غذایی نیز ممکن است باعث اسهال شود. به عنوان مثال، ممکن است پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن مانند گندم، ماکارونی یا نان چاودار، دچار اسهال شوید.
شیرین کننده‌های مصنوعی
این یک دلیل کمتر شناخته شده برای اسهال است. اما اگر به شیرین‌کننده های مصنوعی حساسیت دارید، ممکن است پس از خوردن غذاها یا نوشیدنی های حاوی این شیرین کننده ها دچار اسهال شوید. شیرین کننده های مصنوعی در نوشیدنی های رژیمی، محصولات بدون قند، آدامس ها و حتی برخی از آب نبات ها وجود دارند.
مشکلات گوارشی
اسهال گاهی یکی از علائم اختلالات گوارشی است. اگر بیماری کولیت زخمی یا بیماری کرون دارید، ممکن است دچار اسهال شوید.
نکاتی برای پیشگیری از اسهال
اسهال ناشی از ویروس یا عفونت باکتریایی مسری است. شما می توانید به روش های زیر از خود محافظت کنید:
- شستن مکرر دست ها
- دوری از افراد بیمار
- ضد عفونی کردن سطوحی که معمولاً لمس می شوند
- عدم به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی
اگر پس از شروع یک داروی جدید دچار اسهال شدید، از پزشک خود در مورد یک داروی جایگزین یا احتمالاً کاهش دوز خود سؤال کنید.
شما همچنین می توانید با پختن کامل غذا و شستن میوه ها و سبزیجات قبل از مصرف از خود محافظت کنید. همچنین مطمئن شوید که دست‌های خود را به درستی می‌شویید.
از آب گرم و صابون استفاده کنید و دستان خود را حداقل 20 ثانیه بشویید. اگر آب در دسترس نیست، از ضد عفونی کننده های دست مبتنی بر الکل استفاده کنید.
برای تشخیص نوع آلرژی یا حساسیت های غذایی، یک دفترچه غذایی تهیه و هر چیزی که می خورید را برای چند هفته یادداشت کنید. روزهایی که اسهال دارید را یادداشت کنید.
داشتن یک دفترچه غذایی می‌تواند به تشخیص حساسیت به لاکتوز یا حساسیت به گلوتن کمک کند. سپس، می توانید یک رژیم غذایی حذفی را امتحان کنید. غذاهایی که فکر می کنید مشکل ساز هستند را از رژیم غذایی خود حذف کنید و ببینید آیا علائمتان بهبود می یابد یا نه.
اگر فکر می‌کنید که درمان فعلی شما برای اختلال گوارشی موثر نیست، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است لازم باشد تا داروی خود را تغییر دهید.
کدام میوه ها برای اسهال خوب است
برای درمان اسهال چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که اسهال برای مدت زمان بیش از سه روز طول کشید یا اگر دچار نشانه‌های کم‌آبی شدید، به پزشک مراجعه کنید. این نشانه‌ها می‌توانند شامل تشنگی شدید، کاهش ادرار و سرگیجه باشند.
همچنین در صورت داشتن نشانه‌های زیر نیز باید به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالاتر از 102 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد)
- مدفوع خونی یا سیاه
- درد شکم
سخن پایانی
در بالا به روش های متداول و معروف درمان سریع اسهال اشاره شد. اسهال ممکن است در عرض 24 ساعت ایجاد شود و از بین برود. گاهی اوقات نیز چند روز طول می‌کشد و در زندگی روازنه اختلال ایجاد می‌کند. اما به کمک داروها، خوردن غذاهای کم فیبر و پرهیز از مصرف غذاهای محرک دستگاه گوارشی از قبیل لبنیات یا شیرین کننده‌های مصنوعی، می‌توانید علائم اسهال را کاهش دهید و از روزهای بدون اسهال لذت ببرید.
