برای تقویت قدرت تصمیم گیری خود چکار باید بکنیم؟
همواره زندگی ما بر پایه انتخاب هایمان بنا میشود و همه ی ما همیشه با انتخاب کردن مواجه هستیم و بسیاری مواقع بر سر دوراهی قرار گرفته و تصمیم گیری برایمان سخت میشود. تصمیمات ما چه کوچک و چه بزرگ زندگی ما را میسازند و سرنوشت ما در گرو انتخاب هایمان است، اما خیلی از ما به دلایل متفاوت و در مواقعی تصمیم گیری برایمان مشکل است حالا میخواهد انتخاب یک طعم آبمیوه باشد یا رشته تحصیلی دانشگاهمان، برای همین ضروریست که به تقویت قدرت تصمیم گیری در خودمان بپردازیم. برای بررسی دلایل عدم توانایی در تصمیم گیری، تبیین ضرورت تقویت قدرت تصمیم گیری و ارائه راهکارهایی برای تقویت قدرت تصمیم گیری در ادامه با ما همراه باشید تا در آینده بتوانید راحت تر تصمیم بگیرید. اگر قصد تقویت توان تصمیم گیری خود را دارید با مینویسم همراه باشید.
قدرت تصمیم گیری چیست؟
اگر بخواهیم به ساده ترین و ملموس ترین شکل ممکن تصمیم گیری را تعریف کنیم یعنی انتخاب بین دو یا چند موضوع. قدرت تصمیم گیری یعنی اینکه من بتوانم در شرایط و موقعیت های مختلف از بین روش ها و راه حل های مختلف با در نظر گرفتن تمام شرایط و تبعات یک مورد را انتخاب کرده و پای انتخابی که کرده ام بایستم.
خیلی از افراد همیشه دنبال کشف فرمول یا راهکاری هستند که کمکشان کند درست تصمیم بگیرند. و اصلا خیلی مواقع افرادی که به یک مشاور یا روانشناس مراجعه میکنند از او انتظار دارند به جای آن ها یک تصمیم درست برای زندگیشان بگیرد. این افراد همواره باید چند نکته مهم را که از آن غافل هستند در نظر بگیرند. اول اینکه هیچ کسی بهتر و درست تر از آن ها نمیتواند برای زندگی آن ها تصمیم بگیرد. چون در شرایط آن ها نبوده و تجربیات آن ها را نداشته است، هر چند گاهی در مواقع بحرانی حتی بهترین و با اعتمادبنفس ترین آدم ها هم تصمیم گیری برایشان دشوار است و نیاز دارند با یک متخصص در تصمیم گیری مشورت کنند اما باید بدانند که روانشناس فقط به آن ها کمک میکند تا بتوانند بهتر تصمیم بگیرند و به هیچ عنوان برای آن ها تصمیمی نمیگیرد و اصلا این کار، درست و اخلاقی نیست.
و مسأله بعد اینکه از نظر من هیچ تصمیمی اشتباه نیست، ما همواره با هر انتخاب و تصمیمی در زندگی از یک سری مزایا صرف نظر کرده و به جایش چیزهای دیگری به دست می آوریم نکته مهم اینست که بدانیم چیزهایی که به دست می آوریم برای ما و با شرایط و زندگی ما ارزش صرف نظر از چیزهای دیگر را داشته باشد. برای این میگویم هیچ تصمیمی اشتباه نیست که حتی در صورتی که آن تصمیم اشتباه بنظر برسد و ما به نتیجه ای که میخواهیم نرسیم درس های بزرگی از آن به اصطلاح اشتباه خواهیم گرفت که مهم ترین آن ها تجربیاتی است که باعث رشد و تعالی ما خواهند شد و ما از هیچ راه دیگری نمیتوانیم به این تجربیات دست یابیم. به همین دلیل و دلایل بسیار دیگر است که لازم است برای تقویت قدرت تصمیم گیری در خود تلاش کنیم و اولین قدم در این راستا بررسی دلایل ناتوانی در تصمیم گیری میپردازیم و سپس راه های تقویت قدرت تصمیم گیری را بیان می کنیم.
چرا برخی از ما در تصمیم گیری با مشکل مواجه هستیم؟
برای تقویت قدرت تصمیم گیری همواره لازم است دلایل ناتوانی در تصمیم گیری را شناسایی کرده و به حل ریشه ای مسئله بپردازیم.
- گاهی دلیل ناتوانی در تصمیم گیری ناتوانی در کنترل احساسات در مواقع بحرانی میباشد که باعث میشود گیج و سردرگم شویم و نتوانیم به درستی فکرده و تصمیم بگیریم.
- مثل همه مواقع اینجا نیز اعتمادبنفس پائین باعث میشود نتوانیم به قدرت تحلیل و تصمیم گیری خود اعتماد کرده و از میان راه حل های متعدد یکی را برگزینیم. بنابراین افزایش اعتماد به نفس در کوتاه مدت و بلند مدت به ما کمک می ند تصمیم های بهتری بگیریم.
- از دلایل دیگر تردید و عدم توانایی در تصمیم گیری ترس از اشتباه کردن است که بدلیل تصمیمات اشتباه قبلی و نتایج نامطلوب آن ها ایجاد شده.
- گاهی دلیل ناتوانی در تصمیم گیری ممکن است اختلال وسواس فکری باشد. افراد ocd در هر نوع تصمیم گیری و انتخاب مشکل دارند و دچار تردید میشوند که برای حل این مسئله و تقویت قدرت تصمیم گیری به مداخله متخصص و روان درمانگر احتیاج است.
چرا تقویت قدرت تصمیم گیری ضرورت دارد؟
همانطور که گفتیم تقویت قدرت تصمیم گیری از ضروریات لازم برای هر فردیست، چرا که ما همواره در حال در زندگی خود با چالش های زیادی مواجه میشویم و در حال تصمیم گیری در مورد آن چالش ها و آزمون و خطا هستیم. تقویت قدرت تصمیم گیری باعث میشود در موقعیت های سخت و چالش ها، مهارت فکر کردن درست به مسئله از جنبه های مختلف و تحلیل شرایط موجود و تصمیم گیری را داشته باشیم. علاوه بر این تقویت قدرت تصمیم گیری باعث میشود با داشتن این مهارت در نظر دیگران به عنوان فردی مدبر و عاقل و دارای اعتماد بنفس بالا بنظر برسیم که این از مواردیست که ما را در نظر دیگران جذاب جلوه میدهد. در ادامه به ارائه راهکارهایی برای تقویت قدرت تصمیم گیری خواهیم پرداخت که با توجه به آن ها می توانید از دودلی در تصمیم گیری نجات پیدا کنید و راحتتر انتخاب کنید.
قدرت تصمیم گیری را چگونه افزایش دهیم
برای تصمیم گیری، ذهن شما انرژی مصرف می کند. ما در زندگی با تصمیم گیری های بزرگ و کوک بسیاری مواجه می شویم مثلا تصمیم گیری برای گذراندن تعطیلات، انتخاب محلی برای مسافرت، انتخاب هتل، انتخاب شغل، راه اندازی کسب و کار، ازدواج و …. . اگر از افرادی هستید که همیشه بین چند انتخاب می مانید و بعد از بررسی مزایا و معایب هر کدام، در نهایت خسته می شوید و باز هم نمی توانید مطمئن تصمیم بگیرید، آنچه شما تجربه کردید خستگی تصمیم گیری نامیده می شود. تصمیم گیری مغز شما را خسته می کند و باعث می شود بعد از مدتی تصمیم گیری ضعیف شروع شود. در اینجا راه هایی برای افزایش قدرت تصمیم گیری را آورده ایم تا شما را برای انتخاب بهتر کمک کند.
-
در مورد وضعیت اطلاعات جمع آوری کنید
عوامل دخیل در مشکل یا موقعیت را درک کنید. با طرف های درگیر صحبت کنید یا در مورد اطلاعات اضافی که ممکن است برای تصمیم گیری آگاهانه نیاز داشته باشید تحقیق کنید. از تصمیم گیری بر اساس اطلاعات محدود خودداری کنید. به طور انتقادی به اطلاعات مهم مورد نیاز برای تصمیم گیری فکر کنید. ابتدا مهم ترین اطلاعات را اولویت بندی کنید.
به جای اینکه تصمیم خود را بر اساس اطلاعات بسیار اندک بنا کنید، کمی برای جمع آوری اطلاعات وقت بگذارید.
-
از گرفتن تصمیمات تکانشی یا احساسی پرهیز کنید
اگر از نظر احساسی بیش از حد روی این موضوع سرمایه گذاری کرده باشید، ممکن است قضاوت شما مبهم باشد. از رفتار تکانشی خودداری کنید و در عوض از تفکر منطقی و دقیق استفاده کنید. به جای منیت، تفاوت های شخصیتی یا خواسته های تکانشی، بر واقعیت های موقعیت تمرکز کنید. تصمیم گیری در مواقع مضطرب، استرس یا ناراحتی احتمالاً منجر به نتایج ضعیف تری می شود.
یاد بگیرید زمانی که می دانید ممکن است از روی احساسات رفتار کنید یک قدم به عقب بردارید. از تحت فشار قرار گرفتن برای تصمیم گیری خودداری کنید. یاد بگیرید که به دیگران بگویید: “من می خواهم مطمئن شوم که تصمیمی آگاهانه می گیرم. باید یک قدم به عقب برگردم و شفاف تر به این موضوع فکر کنم.”
-
به خودتان زمان بدهید تا با فکر تصمیم بگیرید
اغلب اوقات ممکن است در تصمیم گیری عجله داشته باشید. گاهی اوقات اینها تصمیمات بزرگی هستند که نیاز به تفکر بیشتر و بررسی دقیق دارند. قبل از اینکه آماده شوید، خود را موظف به تصمیم گیری نکنید. قبل از «بله» گفتن، حتماً به خودتان زمان بدهید تا در مورد مسئولیتهای دیگرتان فکر کنید.
بسته به موقعیت، معمولاً خوب است که حداقل چند ساعت یا بیشتر به خود فرصت دهید تا تصمیماتی بگیرید که می تواند روز یا هفته شما را تحت تأثیر قرار دهد. اما اگر این تصمیم بر برنامههای بلندمدت شما تأثیر بگذارد، چند روز یا بیشتر زمان بیشتری برای پردازش وضعیت به شما میدهد.
-
به وضعیت در کوتاه مدت و بلند مدت نگاه کنید
اغلب اوقات، ممکن است آنقدر روی مشکلات کوتاه مدت تمرکز کنید که از منظر بلندمدت به موقعیت نگاه نکنید. کوته بین بودن احتمالاً در بلندمدت تأثیر منفی خواهد داشت. اگر به این موضوع فکر کنید که تصمیم شما چه تاثیری در بلند مدت خواهد گذاشت ممکن است بتوانید بسیار ساده تر تصمیم بگیرید. به عنوان مثال خرید خانه یا شریک زندگی یک تصمیم بلند مدت است اما خرید یک خوراکی تصمیمی نیست که بخواهید وقت خود را تصمیم گیری در مورد انتخاب آن تلف کنید.
-
به این فکر کنید که اگر تصمیم اشتباهی بگیرید چه می شود
گاهی تصمیم گیری های ما بسیار مهم هستند و ما حق اشتباه نداریم به عنوان مثال انتخاب همسر. اگر شما در انتخاب اشتباه کنید و تصمیم اشتباه بگیرید زندگی خود را تحت تاثیر قرار داده اید اما بسیاری از تصمیمات چندان اهمیتی ندارند و یا قابل جبران هستند. به عنوان مثال خرید خانه یک تصمیم مهم و بلند مدت است زیرا شما نمی توانید هر روز خانه خود را عوض کنید اما اگر اشتباه کنید می توانید خانه خود را تغییر دهید.
-
هزینه ها و منافع شرایط رابسنجید
ساده ترین براه برای افزایش قدرت تصمیم گیری این است که برای هر تصمیمی که میگیرید، چه در حال خرید کالایی از یک فروشگاه، برنامهریزی شغلی یا تصمیمگیری در زندگی، به ارزیابی هزینهها و مزایای هر یک از گزینه ها بپردازید. با سنجیدن جوانب مثبت و منفی موقعیت، احتمالاً احساس می کنید که کنترل بیشتری بر تصمیمات خود دارید. ببینید تصمیم شما چگونه ممکن است از نظر مالی، حرفه ای، عاطفی یا فیزیکی بر شما تأثیر بگذارد.
برای تصمیمات بزرگ، ممکن است بخواهید جوانب مثبت و منفی تصمیم را یادداشت کنید.
-
ابتدا روی اولویت ها تمرکز کنید
هنگام تصمیم گیری، برای بالا بردن قدرت تصمیم گیری خود اولویت های خود را از بالا به پایین رتبه بندی کنید. درک کنید که در این شرایط چه چیزی برای شما مهم است. مسئولیتهای خود مانند داشتن درآمد یا بالا نگه داشتن نمرات را در اولویت قرار دهید و در عین حال تعادل خود را با وقت گذاشتن با دوستان و خانواده حفظ کنید. یاد بگیرید آنچه را که می تواند در دراز مدت به شما کمک کند اولویت بندی کنید.
-
جایگزین ها را در نظر بگیرید
به این فکر کنید که چگونه در هر موقعیتی جایگزین های احتمالی وجود دارد. ممکن است فکر کنید تنها گزینه این یا آن راه است و بس. با درک همه گزینه ها، از جمله راه های سازش، از تفکر سیاه و سفید خودداری کنید. در نظر بگیرید که چگونه هر موقعیتی می تواند جایگزین های مختلفی داشته باشد.
-
برای احتمال خطا یا مشکل برنامه ریزی کنید
یک برنامه اضطراری داشته باشید تا غافلگیر نشوید. آمادگی برای مشکلات احتمالی یا مسائلی که ممکن است به وجود بیاید باعث می شود استرس کمتری داشته باشید. در حالی که مشکلات ممکن است رخ ندهند، بهتر است به جای نادیده گرفتن آنها، آنها را پیش بینی کنید. برنامه ریزی از قبل بخش مهمی از تصمیم گیری بهتر است. وقتی همه چیز طبق برنامه پیش نمی رود، می توانید اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
-
وظایف را محول کنید
لازم نیست حتما شما تنها مسئول یک تصمیم باشید، به ویژه در محل کار، خانواده خود یا در یک محیط تیمی. بسیاری از تصمیمات با نظرات بیش از یک نفر گرفته می شود. اختصاص دادن افراد به وظایف مختلف را در نظر بگیرید که می تواند به جمع آوری اطلاعات یا برنامه ریزی برای مشکلات کمک کند.
-
با دوستان، خانواده یا متخصصان مورد اعتماد صحبت کنید
از افرادی که در گذشته به آنها اعتماد داشته اید کمک بگیرید. همچنین به دنبال کارشناسان یا افرادی باشید که بتوانند در مورد یک موقعیت دشوار توضیح دهند. از نادیده گرفتن خرد دیگرانی که در موقعیتهای مشابه با شما بودهاند یا ممکن است تفکر روشنتری داشته باشند، خودداری کنید. اگر برای تصمیم گیری مشکل داشتید، با دوستان و خانواده مورد اعتماد خود صحبت کنید. افرادی را انتخاب کنید که در گذشته توصیه های درست و مفیدی ارائه کرده اند. حتی اگر آنها چیزی را می گویند که شما نمی خواهید بشنوید، به خوبی در مورد مزایا و معایب آنچه می گویند فکر کنید.
بسته به تصمیمی که می گیرید، ممکن است لازم باشد به دنبال مشاوره متخصص باشید. افراد حرفه ای را پیدا کنید که می توانند نظری بی طرفانه در مورد وضعیت به شما بدهند.
-
در صورت لزوم از موقعیت فاصله بگیرید و استراحت کنید
اگر همچنان احساس میکنید تحت فشار تصمیمگیری هستید، راههایی برای فاصله گرفتن از خود بیابید. مهم است که از ذهن و بدن خود مراقبت کنید، به خصوص در شرایط استرس زا، کمی استراحت کنید. یک روز مرخصی یا یک استراحت چند ساعته را از محل کار، مدرسه یا خانواده در نظر بگیرید. مکانی را پیدا کنید که بتوانید افکار خود را پاک کنید و احساس راحتی کنید.
فعالیتی را انجام دهید که از آن لذت می برید و به شما کمک می کند تا از چالش های پیش رو منحرف شوید. ورزش، یک فیلم تماشا کنید، کتاب بخوانید و با دوستان بودن، کاری آرامش بخش انجام دهید و پس از یک استراحت کوتاه به موضوع برگردید.
در پایان
راهکارهای تقویت قدرت تصمیم گیری
- اولین قدم در تقویت قدرت تصمیم گیری اینست که به تحقیق و کسب اطلاعات درباره حیطه ای که در تصمیم گیری در آن مردد هستید بپردازید و بعد از کسب اطلاعات کافی به تحلیل و بررسی موضوع از جنبه های مختلف و بر اساس شرایط موجود بپردازید.
- راهکار بعدی در تقویت قدرت تصمیم گیری که به شما کمک می کند راحتتر تصمیم بگیرید اینست که اعتمادبنفستان را بالا ببرید. همانطور که اشاره کردیم کمبود اعتمادبنفس از دلایل عدم اعتماد به قدرت تحلیل و تصمیم گیری در خود است. پس برای حل اساسی مسئله اعتمادبنفستان را تقویت کنید.
- راهکار دیگر در تقویت و افزایش قدرت تصمیم گیری این است که برای خودتان هدف تعیین کنید. وقتی شما برای انتخاب بین موارد متعدد مردد میشوید با فکر کردن به نتیجه انتخاب هر راه حل و بررسی اینکه کدام با هدف شما سنخیت دارد بهتر میتوانید تصمیم بگیرید.
- راه دیگر برای بالا بردن قدرت تصمیم گیری این است که با تقویت قوه منطق در زندگی تان، تصمیم گیری هایتان را بیشتر بر اساس عقل و ادله و منطق استوار کنید تا احساس.
- راهکار موثر دیگر در تقویت قدرت تصمیم گیری این است که اگر در شرایط بحرانی قرار دارید و نمیتوانید خودتان به تنهایی تصمیم بگیرید به یک روانشناس مراجعه کنید تا کمکتان کند بتوانید راحت تر تصمیم بگیرید.
همه ما در زندگی با تصمیم گیری های زیادی روبرو هستیم. اگر به برنامه یک روز خود نگاه کنید می بینید حتی در یک روز هم تصمیم های زیادی گرفته اید. تردید در تصمیم گیری زمانی به سرغ شما می آید که ندانید چه انتظاری از خودتان دارید. معمولا داشتن هدف روشن و واضح در هر زمینه ای بهترین راه برای افزایش قدرت تصمیم گیری شماست. بنابراین اگر می خواهید قدرت تصمیم گیری خود را بالا ببرید و همیشه درست و مطمئن تصمیم بگیرید بهتر است ابتدا اهداف خود را مشخص کنید. سپس جوانب را بسنجید، با افراد متخصص و باتجربه در آن زمینه مشورت کنید، سپس تصمیمتان را بگیرید و این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که هیچ تصمیمی بدون ریسک نیست و شما هیچ وقت نمی توانید مطمئن تصمیم بگیرید که این انتخاب به موفقیت خواهد رسید. مهم این است که تصمیم بگیرید و شروع کنید.